روان پریشی و اختلالات روانی در سالمندان
توهم در سالمندان به وضعیت روانی غیر طبیعی گفته میشود که دستهای از اختلالات روانی را در برمیگیرد و در طول آنها مریض دچار نشانههایی مثل توهم یا هذیان میشود. هرگاه توهم و هذیان باعث درست کردن تغییراتی جدی در روند زندگی فرد شوند میتوان آن را اختلال به شمار آورد، ولی معمولاً خود نشانههای بیماری دیگری هستند.
توهم، وضعیتی میباشد که در آن فرد قدرت تشخیص و تفکیک واقعی یا غیر واقعی بودن دیدهها یا شنیدههای خود را از دست میدهد؛ ویژگی اصلی این اختلال، هذیان گویی است؛ به این معنا که فرد باورهای خود را دربارهی اتفاقات غیر واقعی که آنها را حقیقی میپندارد بیان میکند. توهم در سالمندان شایع میباشد با آسانیسم در ادامه همراه باشید.
این توهمات میتوانند در پی سوء برداشت از یک شرایط یا مکالمه باشند که به هیچ وجه صحیح نیستند یا حداقل به شکلی اغراقآمیز عنوان میشوند. برخی از این افراد میتوانند زندگی نسبتاً عادی اجتماعی خود را حفظ کنند و مراودات آنها از این اختلال دستخوش تغییر جدی نشود، ولی زندگی دستهی دیگری از این افراد کاملاً روند عادی خود را از دست میدهد و مریض در محیط خیالی ساختهی ذهن خود زندگی میکند. در این شرایط وجود یک پرستار و مراقب مریض میتواند از رسیدن به شرایط حاد این بیماری پیشگیری نماید.
برخی از انواع اختلالهای ذهنی در سالمندان
- خود معشوق پنداری (اروتومانیا)
- هذیان خود بزرگبینی (مگالومانیا)
- خود بیمارانگاری (هایپوکندریا)
- توهم بدبینی
- توهم شکنجه
- توهم جسمی
- و …
اختلال توهم در سالمندان
این اختلال در افراد سالخورده هم همچون سنین دیگر دیده میشود. نوع توهم سالمندان میتواند به دو دستهی متفاوت تقسیم بندی شود:
- تخیلی: در این نوع، مریض موقعیتهای غیر منطقی و امکان ناپذیری را متصور میشود؛ برای مثال، اعتقاد به اینکه شخصی اعضای داخلی بدن او را بدون ترک جای زخم برداشته میباشد.
- معمول: به دسته توهماتی گفته میشود که امکان به وقوع پیوستن آنها در حالت عادی وجود دارد ولی فرد سالمند تصوری خیالی از آنها در ذهن خود تشکیل میدهد.
از برخی حالتهای نوع دوم میتوان به موارد ذیل اشاره کرد:
علل و تشخیص اختلال توهم در سالمندان
از علل توهم در افراد میتوان به زمینهی ژنتیکی، سوء استفاده جسمی یا جنسی در دوران کودکی، جراحت و ضربه به ناحیهی سر، مصرف داروهایی با عارضهی توهمزایی و… اشاره کرد؛ همچنین گاهی این اختلال بر اثر دیگر مشکلات و بیماریهای روانی درست کردن میشود.
تشخیص این بیماری تا حد زیادی به ارزیابی بالینی وابسته میباشد که از راه پیدا نمودن ارتباط بین توهمات و اتفاقاتی که پیرامون مریض گونه میگیرد؛ همچنین به دست آوردن تاریخچهی کامل از بروز رفتارهای غیر طبیعی سالمند که بوسیله روانپزشک انجام میشود. گاهی هم امکان دارد هنگام بروز اختلال توهم در سالمندان و هذیان، آن را بد روانی (پارافرنی) تشخیص بدهند که با پارانویا و روان گسیختگی تفاوت دارد.
توهم و آلزایمر در سالمندان
لزایمر سبب درست کردن تغییرات پیچیدهای در مغز میشود. توهم و هذیان امکان دارد علائم بیماری آلزایمر و زوال عقل باشند؛ به این شکل که افراد مبتلا به آلزایمر امکان دارد چیزهایی را مشاهده کنند که در واقعیت هیچ پایه و اساسی ندارند همچون دیدن کودکانی که در نشیمن مشغول بازی هستند. توهم در سالمندان ممکن از بعد دیداری فراتر رفته و حواس شنیداری، بویایی و لامسه را هم درگیر بکند.
درمان اختلال توهم
برای از بین بردن علائم روانی و رفتاری، درمانهای دارویی و غیر دارویی استفاده میشود. معمولاً در اول روانپزشکان تلاش میکنند از درمانهای غیر دارویی بهره گیرند و در گونه لزوم همراه با آن درمانهای دارویی را شروع میکنند. معمولاً استفاده از برخی داروهای آنتی سایكوتیك، ضد افسردگی و تثبیت كننده خلق رایجتر است.
برخورد با سالمند دارای اختلال توهم
مراقب مریض میبایست به چند نکتهی اساسی در نحوهی رفتارش با سالمند مبتلا به توهم توجه کند:
- دربارهی آنچه فرد میبیند یا میشنود نبایستی با وی مشاجره بکند یا در صدد متقاعد نمودن مریض برای پذیرش واقعیت برآید.
- مصرف به موقع داروها از نکتهها زیاد مهمی میباشد که پرستار میبایست به آن توجه بکند چرا که در گونه عدم مصرف داروها امکان تشدید علائم وجود دارد.
- در هنگام ترسیدن از توهمات و بالا رفتن سطح اضطراب سالمند میتواند از روشهای اثربخش برای آهسته نمودن وی استفاده بکند.
- پرستار میبایست اطمینان حاصل بکند سالمند در امان میباشد و هر چیزی که امکان دارد به وی آسیب برساند از دسترس او دور میباشد.
- هنگام تشدید علائم سریعاً به روانپزشک مریض اطلاع دهد.
- گاهی منحرف ساختن فرد از افکارش برترین راهکار برای آهسته شدن او است؛ برای مثال فرد را از اتاقی به اتاق دیگر منتقل بکند یا در گونه امکان برای پیادهروی، سالمند را از آن محیط به طور کلی دور بکند.
اهمیت وجود پرستار در کنار بیماران سالمند
مراقبت از برخی سالمندان دارای درجه اهمیت بالاتری نسبت به سایرین است؛ سالمندان دارای اختلال توهم و هذیان گویی جز این دسته به شمار میروند. بیماری این افراد میتواند تا جایی قبل رود که امنیت جانی خود را به خطر بیندازند، همچنین مصرف به موقع داروها نکتهی زیاد مهمی میباشد که نبایستی ساده انگاشته شود.
همانطور که پیشتر اشاره شد، توهم میتواند از علائم فراموشی (آلزایمر) باشد و بیماران همواره به فردی برای یادآوری نمودن وقت مصرف دارو و به تبع، قطع نشدن روند درمان خود نیاز دارند.
با گذشت وقت، بهرهگیری از خدمات پرستاری و مراقبت سالمندان تنها به آسایشگاهها و بیمارستان محدود نمیشود بلکه شرایط دسترسی به پرستار در منزل هم فراهم شده میباشد. این روش مراقبت از سالمند که میتواند روند بهبود را سرعت ببخشد و با کاهش هزینهها هم همراه میباشد.
تأثیر مثبت استفاده از این روش نه تنها در شرایط روحی مریض قابل مشاهده میباشد بلکه در آرامش خاطر داشتن فرزندان و خویشاوندان وی که امکان مراقبت از فرد سالخورده را به دلیل مشغله کاری یا نداشتن تخصص ضروری ندارند هم تأثیرگذار میباشد.
در جوامع پیشرفته یکی از معمولترین روشهای مراقبت از سالمندان، بودن پرستار در منزل آنها میباشد. اینگونه خدمات چند سالی میباشد که در ایران هم مورد توجه واقع شده و دسترسی به مؤسسات ارائه دهندهی خدمات پرستاری در تهران و سایر شهرها ممکن و آسان میباشد.
خدمات پرستاری همراه آماده خدمات رسانی در زمینههای پرستاری از سالمند، ویزیت پزشک در منزل، تزریقات در منزل، نگهداری از بیمار در منزل، پرستاری از کودک و …. به شما عزیزان میباشد. جهت مشاوره و هرگونه سوال با ما تماس بگیرید.
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟در گفتگو ها شرکت کنید.