آشنایی با بیماری زونا و راههای درمان آن : بیماری زونا( Shingles و یا Herpes Zoster) یک عفونت ویروسی میباشد که سبب درست کردن راشهای دردناک بر روی پوست میشود. هرچند راشهای پوستی ناشی از بیماری زونا در هر قسمت از بدن امکان دارد ظاهر شود، ولی اغلب به صورت نواری از تاول در سمت راست و یا چپ نیم تنه بالایی ظاهر میشود.
آشنایی با بیماری زونا و راههای درمان آن و علت های مبتلا شدن به آن
بیماری زونا در نتیجه آلوده شدن به ویروسی به نام واریسولا زوستر (ویروسی که باعث آبله مرغان هم میشود) به وجود می آید. پس از ابتلا به آبله مرغان، ویروس به شکل غیرفعال در نزدیکی نخاع و مغز شما باقی می ماند. در سالهای بعد ویروس میتواند به شکل بیماری زونا فعال شده و ظاهر گردد.با این که بیماری زونا یک بیماری کشنده نمیباشد، ولی میتواند زیاد دردناک باشد.
واکسنها می توانند به کاهش خطر ابتلا به بیماری زونا یاری کنند و درمان بموقع میتواند شدت عوارض و طول دوره عفونت را کم بکند.
چه کسانی بیشتر در معرض ابتلا به زونا هستند؟
مبتلایان به HIV
کسانی که تحت درمان بیماری سرطان قرار گرفته اند
دریافت کنندههای پیوند اعضا
کسانی که تحت فشار و استرس زیاد هستند
علایم بیماری زونا
علایم و نشانههای بیماری زونا عموما در یک ناحیه کوچک برروی بدن ظاهر میشود. این علایم و نشانهها می توانند شامل:
• درد، سوزش، بی حسی و یا سوزن سوزن شدن
• راشهای سرخ که چند روز بعد از درد ظاهر میشود
• تاولهای پر از مایعات که امکان دارد بترکند
• خارش
• همچنین بعضی از افراد موارد ذیل را هم تجربه می نمایند:
• تب و لرز
• درد و خشکی عمومی
• سردرد
• خستگی
درد عموما نخستین نشانه بیماری زونا میباشد. در بعضی از افراد این درد میتواند، شدید و سخت باشد. بسته به محل درد، امکان دارد بعضی از اوقات این بیماری با مشکل و بیماری سایر نقاط بدن مانند بیماریهای قلبی، بیماریهای ریوی و یا بیماریهای کلیه اشتباه گرفته شود. بعضی از افراد حتی بدون ظاهر شدن راش دردهای ناشی از بیماری زونا را تجربه می نمایند.
اگر شک دارید که به بیماری زونا مبتلا گشته اید، میبایست سریعا به دکتر مراجعه نمایید، بهخصوص اگر درد و یا راش در نزدیکی چشمها ظاهر شد، بالای ۶۵ سال دارید، شما و یا فردی از خانواده شما سیستم ایمنی ضعیفی دارید و یا راش پخش شده و دردناک میباشد
دلایل ابتلا به بیماری زونا
بیماری زونا در نتیجه آلوده شدن به ویروس واریسلا زوستر (varicella-zoster) رخ میدهد. هرکس که به آبله مرغان مبتلا شده باشد، در خطر ابتلا به بیماری زونا میباشد. بعد از بهبود از بیماری آبله مرغان، ویروس وارد سیستم عصبی شما شده و برای سالها آن جا به آرامی باقی می ماند. عاقبت امکان دارد ویروس دوباره فعال شده و از راه سیستم عصبی شما به پوستتان منتقل شود.
دلیل بازفعال شدن ویروس واضح نمیباشد، ولی امکان دارد ناشی از پایین آمدن ایمنی بدن نسبت به عفونتها در اثر زیاد شدن سن باشد. بیماری زونا در افراد مسن و افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند، شایع تر میباشد.
ویروس واریسلا زوستر جزئی از گروه ویروسها که هرپس زوستر نام دارند، شامل ویروسهای عامل تبخال دهان و زگیل تناسلی میباشند. به همین دلیل بیماری زونا به نام هرپس زوستر هم شناخته میشود. البته ویروس عامل آبله مرغان و بیماری زونا با ویروس عامل تبخال دهان و زگیل تناسلی یکی نمیباشد.
آیا فرد مبتلا به بیماری زونا مبتلا کننده است؟
فرد مبتلا به بیماری زونا میتواند ویروس واریسلا زوستر را به هرکسی که در برابر آبله مرغان ایمن نیست، انتقال دهد. این انتقال معمولا از راه تماس مستقیم با زخمهای باز راشهای پوستی بیماری زونا رخ میدهد. هنگامی که آلوده شدید، بدن شما بجای زونا آغاز به تولید آبله مرغان مینماید.
آبله مرغان در بعضی افراد خطرناک میباشد. تا زمانی که تاولهای بیماری زونای شما پسندیده نشده، شما مسری هستید و میبایست از تماس جسمی با کسانی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند، تازه متولد شده اند و یا زنان باردار اجتناب نمایند.
عواملی که خطر ابتلا به بیماری زونا را افزایش می دهند:
هرکس که تاکنون آبله مرغان داشته میباشد، در خطر ابتلا به بیماری زونا میباشد. فاکتورها و عواملی که باعث زیاد شدن خطر این بیماری میشوند، شامل:
• افزایش سن – بیماری زونا در افراد بزرگسال بالای ۵۰ سال شایع تر میباشد. خطر ابتلا به این بیماری با زیاد شدن سن زیاد شدن می یابد.
• بیماریها – بیماری هایی که سیستم ایمنی بدن را ضعیف می کنند مانند سرطان و یا اچ آی وی و ایدز، می توانند خطر ابتلا به بیماری زونا را زیاد شدن بدهند.
• درمان سرطان – افرادیکه تحت درمانهای شیمی درمانی و رادیودرمانی هستند، بدلیل ضعیف شدن سیستم ایمنی بدنشان در خطر میباشند.
• داروها – داروهای پیشگیری از پس زدن اندامهای اهدا شده و همچنین مصرف طولانی مدت داروهای استروئیدی خطر ابتلا به این بیماری را بدلیل ضعیف نمودن سیستم ایمنی بدن، زیاد شدن می بدهند.
عوارض بیماری زونا کدام اند؟
شایع ترین عارضه ی بیماری زونا، بیماری ای میباشد که به آن نورالژی بعد از زونا (post-herpetic neuralgia) می گویند. افراد مبتلا به نورالوژی بعد از زونا، درد شدیدی در نواحی ایکه قبلا راش داشته اند، حتی بعد از پاک شدن راشها حس می نمایند. درد ناشی از نورالوژی میتواند شدید و ناتوان کننده باشد، ولی عموما بعد از چندهفته و یا چندماه بهبود می یابد.
در بعضی از افراد این درد تا سالها باقی می ماند.هرچه سن افراد زیاد شدن می یابد، خطر ابتلای افراد به نورالوژی ناشی از زونا بیش شده و درد آن هم شدیدتر میشود. نورالوژی بعد از زونا عموما در افراد ذیل ۴۰ سال رخ نمیدهد.بیماری زونا میتواند باعث عارضههای شدید به بدن ازجمله چشمها شود. در موراد زیاد نادر بیماری زونا میتواند باعث پنومونی، مشکلات شنوایی، نابینایی، التهاب مغزی و یا حتی مرگ شود.
درمان بیماری زونا
چندین داروی ضدویروسی از قبیل acyclovir، valacyclovir و famciclovir برای درمان بیماری زونا موجود میباشند. این داروها به کوتاه نمودن مدت و شدت بیماری یاری می نمایند، ولی برای تاثیر بیش، باید هرچه زودتر بعد از ظاهر شدن راش استفاده شوند. بهمین دلیل افرادیکه به بیماری زونا مبتلا هستند و یا فکر می کنند، مبتلا به این بیماری میباشند، میبایست سریعتر به دکتر مراجعه کنند.
داروهای مسکن می توانند به کاهش درد بیماری زونا یاری کنند. همچنین لوسیون کالامین، و حمام بلغور جو دوسر کلوئیدی و حمام و کمپرس سرد هم می توانند، به کاهش خارش و درد یاری نمایند.
پیشگیری از ابتلا به بیماری زونا
تنها راه کاهش خطر بیماری زونا و نورالوژی بعد از زونا، واکسینه شدن میباشد. مرکز پیشگیری و کنترل بیماریهای ایالات متحده نظر میکند که افراد ۶۰ ساله و بزرگسال تر، یک دوز واکسن زونا دریافت نمایند. اگر در مورد بیماری زونا و واکسن آن سوالی دارید باید با پزشکتان دراینباره مشورت کنید. واکسن بیماری زونا از طرف سازمان غذا و داروی ایالات متحده برای افراد بالای ۵۰ سال و بیش تایید شده میباشد.
این واکسن صددرصد تصمین کننده عدم ابتلا به بیماری زونا نمیباشد، ولی در گونه ابتلا شدت بیماری را کاهش میدهد و خطر نورالوژی بعد از زونا را کاهش میدهد. این واکسنها بعنوان روشی پیشگیری کننده استفاده شده و بعنوان یک درمان در افراد مبتلا از آنان استفاده نمیشود.
همچنین واکسن پیشگیری از بیماری آبله مرغان هم در کودکان و بزرگسالانیکه به بیماری آبله مرغان مبتلا نشده اند، توصیه میشود. هرچند این واکسن هم صددرصد پیشگیری کننده نیست ولی شدت و عوارض بیماری آبله مرغان و زونا را کاهش میدهد.
مطالب مرتبط: