پسوریازیس : پسوریازیس ۱ بیماری مزمن (طولانی مدت) میباشد که در آن سیستم ایمنی بیشتر از حد فعال شده و باعث تکثیر سریع سلول‌های پوست می‌شود. قسمت‌هایی از پوست ملتهب و پوسته پوسته می‌شوند که اغلب درگیری در پوست سر، آرنج یا زانو میباشد، ولی سایر قسمت‌های بدن هم امکان دارد تحت تاثیر آن قرار گیرند.
هرچند که علت دقیق پسوریازیس هنوز مشخص نیست، ولی به پیشنهاد می‌رسد که ترکیبی از عوامل ژنتیکی و محیطی در درست کردن این بیماری دخیل هستند.علائم پسوریازیس گاهی اوقات امکان دارد بصورت دوره‌ای بروز بیابند، به این ترتیب که امکان دارد چند هفته یا چند ماه تشدید شوند و پس از آن برای مدتی فروکش می‌کنند یا بهبود می‌یابند.
راه‌های زیادی برای درمان پسوریازیس وجود دارد و برنامه درمانی به نوع و شدت بیماری بستگی دارد. اکثر اشکال پسوریازیس خفیف یا متوسط هستند و با استفاده از کرم یا پماد به‌خوبی کنترل می‌شوند. مدیریت محرک‌های رایج، همچون استرس و آسیب‌های پوستی هم می‌تواند به کنترل علائم یاری بکند.
ابتلا به پسوریازیس خطر ابتلا به بعضی بیماری‌ها را به همراه دارد، از جمله:
آرتریت پسوریاتیک، که سبب درد، تورم و سفتی مفاصل و محل اتصال تاندون‌ها و رباط‌ها به استخوان‌ها می‌شود.حوادث قلبی عروقی، همچون حملات قلبی و سکته مغزی.مشکلات روانی، همچون عزت نفس پایین، اضطراب و افسردگی.
افراد مبتلا به پسوریازیس امکان دارد بیش در معرض ابتلا به بعضی سرطان‌های خاص، بیماری التهابی دستگاه گوارش (کرون)، دیابت، سندرم متابولیک، چاقی، پوکی استخوان، یووئیت (التهاب قسمت میانی چشم)، بیماری‌های کبدی و کلیوی باشند.
چه کسی به پسوریازیس مبتلا می‌شود؟
هر کسی امکان دارد به پسوریازیس مبتلا شود، ولی این بیماری در بزرگسالان شایع‌تر از کودکان میباشد و مردان و زنان را به طور مساوی تحت تأثیر قرار می‌دهد.
انواع بیماری پسوریازیس
انواع مختلفی از پسوریازیس وجود دارد، از جمله:
پسوریازیس پلاکی. این نوع، رایج‌ترین فرم پسوریازیس میباشد و بصورت لکه‌های برجسته و قرمز رنگ پوست که بوسیله فلس‌های سفید نقره‌ای پوشیده شده‌اند، ظاهر می‌شود. لکه‌ها معمولاً بصورت متقارن روی بدن درست کردن می‌شوند و در سر، تنه و اندام‌ها به‌ویژه آرنج‌ها و زانوها بیش دیده می‌شوند.
پسوریازیس قطره‌ای (Guttate psoriasis). این نوع معمولاً در کودکان یا جوانان دیده می‌شود و اغلب به شکل نقاط کوچک قرمز رنگی میباشد که روی تنه یا اندام‌ها ظاهر می‌شود. محرک این نوع پسوریازیس اغلب عفونت دستگاه تنفسی فوقانی همچون گلودرد استرپتوکوکی است.پسوریازیس پوسچولار. ویژگی این نوع وجود برجستگی‌های پر از چرک، به نام پوسچول، احاطه شده با پوست قرمز است.
معمولاً دست‌ها و پاها بیش درگیر می‌شوند، ولی شکلی از این نوع پسوریازیس وجود دارد که بیش قسمت‌های بدن را می‌پوشاند. این علائم می‌تواند بوسیله داروها، عفونت‌ها، استرس یا مواد شیمیایی خاصی درست کردن شوند.پسوریازیس معکوس. این نوع بصورت لکه‌های صاف و قرمز در نواحی چین‌های پوستی همچون ذیل سینه‌ها، کشاله ران یا ذیل بغل ظاهر می‌شود.
پسوریازیس اریترودرمیک
این نوع یک شکل نادر ولی شدید پسوریازیس میباشد که با پوست قرمز و پوسته پوسته در بیش قسمت‌های بدن مشخص می‌شود. امکان دارد آفتاب سوختگی شدید یا مصرف برخی دارو مانندکورتیکواستروئیدها محرک درست کردن این نوع پسوریازیس باشد.
پسوریازیس اریترودرمیک اغلب در کسانی درست کردن می‌شود که مبتلا به انواع دیگری از پسوریازیس هستند و بیماری آن‌ها به خوبی کنترل نشده میباشد و می‌تواند زیاد جدی باشد.
علائم بیماری پسوریازیس
علائم پسوریازیس از فردی به فرد دیگر متفاوت میباشد، ولی برخی از علائم رایج عبارتند از:لکه‌های پوستی ضخیم و قرمز با پوسته‌های سفید-نقره‌ای که خارش یا سوزش دارند، معمولاً روی آرنج، زانو، پوست سر، تنه، کف دست و کف پا.پوست خشک و ترک‌خورده که خارش یا خونریزی دارد.ناخن‌های ضخیم، با برآمدگی یا فرورفتگی.
برخی افراد مبتلا به ۱ بیماری دارای ارتباط به نام آرتریت پسوریاتیک هستند که با علائمی چون مفاصل سفت، متورم و دردناک مشخص می‌شود. در گونه بروز علائم آرتریت پسوریاتیک، مراجعه زودهنگام به دکتر زیاد مهم میباشد، زیرا این نوع آرتریت (التهاب مفاصل) می‌تواند آسیب‌های جدی به دنبال داشته باشد.
علائم پسوریازیس معمولاً متناوب هستند. امکان دارد متوجه بشویم که در بعضی زمان‌ها علائم ما بدتر می‌شوند، که به آنان دوره‌های شعله‌ور شدن بیماری گفته می‌شود و به دنبال آن زمان‌هایی که احساس بهتری داریم.
پسوزیازیس
علت بروز بیماری پسوریازیس
پسوریازیس ۱ بیماری دارای ارتباط با سیستم ایمنی میباشد، به این معنی که سیستم ایمنی بدن آغاز به فعالیت بیشتر از حد و درست کردن مشکل می‌کند. در پسوریازیس سلول‌های ایمنی فعال می‌شوند و مولکول‌هایی تولید می‌کنند که سبب تکثیر سریع سلول‌های پوست می‌شوند. به همین دلیل میباشد که پوست افراد مبتلا به این بیماری ملتهب و پوسته پوسته می‌شود.
هرچند که علت دقیق فعال شدن نابجای سلول‌های ایمنی مشخص نیست، ولی ترکیبی از عوامل ژنتیکی و محیطی در این فرآیند نقش دارند. بسیاری از افراد مبتلا به پسوریازیس سابقه خانوادگی ابتلا به این بیماری را دارند و برخی از ژن‌هایی که امکان دارد در درست کردن آن نقش داشته باشند، شناسایی شده‌اند.
برخی از عواملی که امکان دارد شانس ابتلا به پسوریازیس را زیاد شدن بدهند عبارتند از:
عفونت‌ها، به ویژه عفونت‌های استرپتوکوک و HIV.
برخی داروها، همچون داروهای قلبی.
سیگار کشیدن.
چاقی.
روش‌های تشخیص بیماری پسوریازیس
برای تشخیص پسوریازیس، دکتر معمولاً پوست بدن، پوست سر و ناخن‌ها را از پیشنهاد علائم این بیماری معاینه می‌کند. هم چنین امکان دارد سوالاتی در مورد وضعیت سلامت و سابقه پزشکی ما بپرسند، مانند:
علائمی مانند خارش یا سوزش پوست داریم؟
اخیراً مریض بوده‌ایم یا استرس شدیدی را تجربه کرده‌ایم؟
داروهای خاصی مصرف می‌کنیم؟
آیا سابقه ابتلا به این بیماری را در اقوام خود داریم؟
آیا در مفاصل خود درد یا حساسیت به لمس داریم؟
این اطلاعات به دکتر یاری می‌کند تا تشخیص دهد که آیا ما پسوریازیس داریم یا خیر، و اگر چنین میباشد، نوع آن را تشخیص دهد. برای رد سایر بیماری‌های پوستی که شبیه پسوریازیس هستند، دکتر امکان دارد از قسمتی از پوست ما برای بررسی میکروسکوپی، نمونه‌برداری بکند.
راه‌های درمان بیماری پسوریازیس
با وجود این‌که در حالا حاضر درمان قطعی برای پسوریازیس وجود ندارد، روش‌هایی در دسترس هستند که علائم را کنترل می‌کنند تا بتوانیم فعالیت‌های روزانه خود را از سر بگیریم و خواب بهتری داشته باشیم.
راه‌های مختلفی برای درمان این بیماری وجود دارد و دکتر با در پیشنهاد گرفتن نوع پسوریازیس، شدت آن، محل ضایعات و عوارض جانبی احتمالی، درمورد برترین گزینه درمانی برای ما تصمیم‌گیری خواهد نمود. روش‌های درمانی امکان دارد شامل موارد ذیل باشد:
داروها برای درمان پسوریازیس
داروهای موضعی به شکل کرم‌ها، پمادها، لوسیون‌ها، فوم‌ها یا محلول‌ها، به ویژه آن‌هایی که حاوی کورتیکواستروئیدها هستند و معمولاً برای درمان افراد مبتلا به نوع خفیف تا متوسط بیماری استفاده می‌شوند. سایر درمان‌های موضعی شامل داروهای مبتنی بر ویتامین D، رتینوئیدها (یکی از مشتقات ویتامین A) و آنترالین است.
فتوتراپی برای درمان پسوریازیس
این روش شامل تاباندن نور فرابنفش به پوست در مراکز درمانی توسط دکتر میباشد. معمولاً درمان با فتوتراپی در صورتی توصیه می‌شود که نواحی وسیعی از پوست تحت تأثیر بیماری قرار گرفته باشد.
زندگی با پسوریازیس
پسوریازیس می‌تواند زندگی روزمره ما، از جمله کار و خواب را تحت تاثیر قرار دهد. علاوه بر مراجعه منظم به دکتر، در این جا به نکته هایی اشاره کرده‌ایم که میتوانیم برای مدیریت علائم خود انجام دهیم:
پوست خود را به خوبی مرطوب نگه داریم. در آب ولرم حمام و از صابون ملایم استفاده کنیم. پس از حمام، در حالی که پوست هنوز مرطوب است، از لوسیون‌های مرطوب‌کننده استفاده کنیم.
وزن خود را در محدوده سلامت حفظ کنیم. چاقی علائم پسوریازیس را بدتر می‌کند.
سیگار را ترک کنیم. هر چه فرد بیش سیگار بکشد، علائم بدتر می‌شود.
الکل ننوشیم. مصرف الکل علائم پسوریازیس را تشدید می‌کند.
از قرار گرفتن بیشتر از حد در معرض آفتاب خودداری کنیم. هرچند که قرار گرفتن به میزان کم در معرض نور خورشید می‌تواند علائم ما را کاهش دهد، ولی آفتاب بیشتر از حد می تواند سبب تشدید علائم مان شود، بنابراین میبایست در این زمینه با دکتر خود مشورت کنیم.از محرک‌های شناخته شده اجتناب کنیم.
میبایست تلاش کنیم مواردی را که سبب شعله‌ور شدن پسوریازیس می‌شوند شناسایی و از آنان دوری کنیم. گاهی استرس، هوای سرد، آسیب‌های پوستی، مصرف برخی داروها و ابتلا به برخی عفونت‌ها سبب شعله‌ور شدن بیماری می‌شوند.پسوریازیس می‌تواند بر سلامت روان ما تأثیر بگذارد و خطر اضطراب و افسردگی را زیاد شدن دهد. حمایت اطرافیان می‌تواند به ما برای مقابله و زندگی با این بیماری یاری بکند.
مطالب مرتبط:
خدمات پرستاری در منزل و بیمارستان در پانزده خرداد