پانسمان در منزل : در اصطلاح پزشکی به خراشیدگی، پارگی، بریدگی، سوراخ شدن بافت پوستی را زخم می نامند. حتی در مواقعی امکان دارد پوست، براثر کوبیدگی و خون مردگی کبود و قرمز می‌شود.

به زبان دیگر زخم به جداشدن اتصال یاخته ای در بافت پوست یا گوشت بدن، اطلاق می‌شود. زخم‌ها در دو گروه جراحت‌های باز و جراحت‌های بسته جای می گیرند.

در گروه اول؛ شاهد بریدگی و پارگی در بافت پوست هستیم و در گروه دوم شاهد کبودی و کوفتگی در بافت پوستی هستیم.

درمان زخم

مبحث زیاد مهم در درمان زخم، یاری به بهبودی سریع زخم و جلوگیری از درست کردن اسکار ناشی از آن می‌باشد. راه‌های زیاد متنوعی برای درمان زخم وجود دارد که از میان آن به مبحث مهم پانسمان زخم در منزل اشاره می‌کنیم:

پانسمان زخم در منزل

برخی از جراحت‌ها نیاز به مراقبت دارند تا روند بهبودی خود را با سرعت بیشتری طی کنند.

بطور مثال پانسمان زخم و یا شستشوی زخم یکی از راه‌های جلوگیری از درست کردن عفونت در زخم می‌باشد که این امر نقش موثری در ترمیم و بهبود سریع‌تر زخم دارد.

بنابراین در برخی مواقع با درست کردن جراحت هایی نیاز می‌باشد تا پانسمان زخم در منزل انجام شود.

پانسمان همانند کاور و پوشش حفاظتی، سطح زخم را می پوشاند تا از درست کردن خونریزی و عفونت زخم جلوگیری شود.

همان‌گونه که در مطلب‌ها فوق ذکر شد، پانسمان نقش حفاظتی زیاد ویژه ای را ایفا می‌کند که این امر بهبود سریع‌تر زخم را تضمین می‌کند.

حالا در نظر داشته باشید برای پانسمان زخم چه مواردی را می‌بایست رعایت کرد؟

پانسمان زخم به مواردی مانند: نوع جراحت، وسعت جراحت، عمق جراحت، عفونی یا عفونی نبودن جراحت و … بستگی دارد.

تا اینجای مقاله از اهمیت پانسمان در درمان زخم اطلاع پیدا کرده‌اید. هم اکنون به این سوال می‌پردازیم که، چرا پانسمان زخم در منزل مهم می‌باشد؟

اهمیت پانسمان زخم در منزل

فردی را درنظر  بگیرید که در اثر سوختگی متحمل جراحت‌های بیشماری شده می‌باشد.

این فرد علاوه بر احساس درد و ناراحتی در محل سوختگی، نیاز به پانسمان نمودن جراحات خود دارد، تا روند بهبودی را با سرعت بیشتری طی بکند.

پانسمان نمودن زخم در منزل راهکار زیاد موثری در جلوگیری از درست کردن عفونت در زخم می‌باشد.

بسیاری از افراد علم و آگاهی ضروری را برای پانسمان متناسب زخم ندارند. زیرا همان‌گونه که در این مقاله بیان شد، نحوه ی پانسمان زخم به پارامترهای مهمی بستگی دارد.

هدف از پانسمان در منزل :

1. با درست کردن محیط متناسب منجر به بهبود زخم شود.
2. راحتی و آسایش مریض را فراهم بکند.
3. زخم و پوست اطراف آن را از آسیب‌های خارجی محافظت نماید.
4. با حذف تاثیر و تماس هوا بر پایانه‌های عصبی سبب کاهش درد شود.
5. دمای زخم را ثابت نگه دارد.
6. اگزودا و ترشحات اضافی زخم را جذب بکند.
7. از خونریزی زخم پیشگیری کرده و آن را متوقف نماید.
8. بوی بد زخم را کنترل و از آن پیشگیری نماید.
9. ترشحات زخم داخل ان جمع شود.
10. عضو آسیب دیده بدن را بی حرکت نماید.
11. با اعمال فشار بر موضع زخم از خونریزی آن جلوگیری کرده و یا از استاز وریدی پیشگیری نماید.
12. از بروز عفونت زخم جلوگیری کرده و آن را کنترل نماید.
13. با پوشاندن ظاهرزخم، اضطراب مریض و درمانگر زخم را کاهش دهد.

انواع پانسمان زخم

پانسمان باز

در این نوع پانسمان پس از شستشوی زخم و استفاده از داروی متناسب روی آن پوشانده نمی‌شود.

پانسمان بسته

در این نوع پانسمان پس از اقدامات اولیه روی آن بوسیله گاز استریل و باند بسته می‌شود.

فواید پانسمان زخم

1. جذب خون و سایر ترشحات زخم
2. کنترل خونریزی و جلوگیری از از دست دادن خون
3. حفاظت زخم در برابر آسیب‌های فیزیکی
4. جلوگیری از آلودگی زخم به عوامل میکروبی
5. حمایت از محل زخم
6. عایق دما و رطوبت زخم

نکته هایی در ارتباط با پانسمان

1. پیش از انجام پانسمان زخم موضع زخم را ضدعفونی نمایید.
2. پانسمان می‌بایست استریل و عاری از میکروب باشد.
3. پیش از انجام پانسمان دست‌ها می‌بایست با آب و صابون شسته و ضد عفونی شوند.
4. استفاده از دستکش‌های پزشکی استریل هنگام پانسمان نمودن زخم لازم می‌باشد.
5. پانسمان نبایستی خیلی سفت بر روی زخم قرار گیرد تا جلوی تنفس زخم گرفته نشود.
6. حتی المکان عضوی که خونریزی در آن رخ داده بالاتر از سطح قلب قرار داده شود.
7. پانسمان زخم نبایستی همراه درد و فشار شدید بر روی زخم باشد مگر در مواردی که خطر خونریزی بیشتر از حد وجود دارد.
8. برای تعویض پانسمان زخم‌های وسیع حتما از یک پرستار کمک بگیرید.
9. انتخاب پانسمان متناسب برای بهبود بهینه زخم زیاد مهم می‌باشد و پرستاران می توانند با درک نحوه کار برخی از پانسمان‌های کلیدی ، گزینه‌های بسیاری را انتخاب کنند.
10. از وقت کودکی ، مراقبت از زخم‌ها بخش اساسی زندگی بوده می‌باشد.یسیار پسندیده می‌باشد که همه ما حتی اگر عضو کادر درمان نباشیم اما بانداژ صحیح را حتی المقدور جهت یاری به عزیزانمان در مواقع لازم انجام بدهیم.
11. درمان زخم در همه افراد متفاوت می‌باشد و اغلب به عوامل مختلفی بستگی دارد. سن و نوع پوست دو چیز متفاوت می‌باشد که نحوه درمان زخم و جلوگیری از عفونت را تغییر میدهد. عوامل دیگر به نوع زخم ، محل ، شدت و موارد دیگر بستگی دارد.

پانسمان دست در منزل

1. جلوگیری از عفونت امری لازم می‌باشد ، ولی درمان زخم زیاد بیش از این عمل مهم می‌باشد. وقتی که با استفاده از پانسمان متناسب از زخم مراقبت می نمایید ، وقت بهبودی زیاد شدن می یابد و بدن شما در امان می ماند.
2. نوع پانسمانی که شما می‌بایست استفاده نمایید به عوامل مختلفی بستگی دارد.
3. برخی از این نوع شامل نوع صدمه می‌باشد ، چقدر بزرگ می‌باشد ، در کجا واقع شده می‌باشد و زخم آن چقدر شدید می‌باشد.
4. اگر مصدومیت جدی دارید ، تلاش نکنید خودتان زخم را پانسمان کنید.
5. درعوض ، برای جلوگیری از بروز عوارض ، به یک فوریت‌های پزشکی یا مطب پزشک مراجعه نمایید.

پانسمان زخم چیست؟

پانسمان زخم هر چیزی می‌باشد که در تماس مستقیم با زخم استفاده می‌شود تا به بهبودی آن یاری کرده و از بروز مشکلات یا عوارض بعدی جلوگیری بکند.

پانسمان‌های مختلف زخم بر اساس نوع زخم استفاده می‌شود ، ولی هدف همه آنان یاری به کاهش عفونت می‌باشد.

ویژگیهای یک پانسمان در منزل خوب و مناسب :

• اگزودای اضافی را از زخم دور بکند.
• محیط مرطوب ایده آل در بستر زخم فراهم نماید.
• اجازه تبادل گازهایی همچون اکسیژن، دی اکسید کربن و بخارآب را بدهد.
• عایق گرمایی بستر زخم باشد.
• نسبت به میکروارگانیسم‌ها و موادآلوده کننده خارجی نفوذناپذیر باشد.
• سبب درست کردن و گسترش عفونت در زخم نشود.
• به سطح زخم نچسبد و در هنگام برداشتن از سطح زخم ذرات ریز و باقیمانده به جای نگذارد.
• حساسیت و واکنش آلرژیک را سبب نشود.
• مواد سمی از آن آزاد نشود.

• زخم را در مقابل ترومای مکانیکی همچون نیروهای فشاری و سایشی محافظت نماید.
• امکان برداشتن از سطح زخم بدون آسیب به بافت گرانوله تازه تشکیل شده را فراهم نماید.
• خواص و ویژگیهای خود را به طور ثابت حفظ نماید.
• کاربری آسان داشته باشد.
• دارای تنوع شکل و اندازه جهت استفاده در نقاط مختلف بدن باشد. و مناطق آناتومیک دشوار را بپوشاند.
• مشاهده و بررسی زخم با وجود پانسمان در محل ممکن و آسان باشد.
• استفاده از پانسمان سالم و بی خطر باشد. با واکنش‌های حیاتی بدن تداخل نداشته باشد.
• برای مریض از لحاظ ظاهری و سهولت استفاده، قابل قبول باشد.
• نیاز به تعویض مکرر نداشته باشد.
• بایستی پانسمان قابل دسترس مریض باشد.
• مقرون به صرفه و مناسب با بودجه مریض باشد.

نکات مهم قبل از تعویض پانسمان

برای تعویض پانسمان در منزل ابتدا باید لوازم مورد نیاز این کار را آماده کنید. وسایل زیر را حاضر کرده و نکات بهداشتی را در ادامه دنبال کنید:

محلول آب نمک برای شستشو زخم

دستکش استریل بیش از یک جفت

گاز استریل

نوار چسب جراحی

قیچی

پمادهای موضعی و آنتی بیوتیک

نوارهای بانداژ

بعد از تهیه لوازم مورد نیاز لازم می باشد نکات بهداشتی را قبل از تعویض پانسمان رعایت کنید.

اول از همه لازم می باشد دستان خود را به خوبی بشویید. آب و صابون بهترین مواد از بین برنده آلودگی ها می باشد. دست ها را به مدت یک دقیقه با صابون شسته و مطمئن شوید انتها نقاط به خوبی تمیز شده می باشد. لابه لای انگشتان، زیر ناخن ها، کف و پشت دست ها باید به طور کامل شسته شود.

فراموش نکنید هرگز بدون دستکش به زخم ها دست نزنید. حتی اگر از تمیزی دست های خود مطمئن هستید برای شروع تعویض پانسمان دستکش پوشیده و آماده انجام ادامه مراحل آن شوید.

چگونه تعویض پانسمان را در منزل انجام دهیم؟

بهتر می باشد بدانید تعویض پانسمان تنها به معنای تغییر گاز استریل و بانداژها نیست. برای این کار لازم می باشد زخم ها به طور کامل بررسی شده و تمیز شوند.

بعد از پوشیدن دستکش استریل بانداژها را باز کرده و گاز استریل را از روی زخم بردارید. در صورتی که در هر یک از مراحل روند کار احساس کردید پانسمان به زخم چسبیده است از محلول آب نمک استفاده کنید.

برای استفاده از این محلول آن را به صورت قطره قطره روی پانسمان بریزید. استفاده بیش از اندازه از محلول برای بیمار دردناک می باشد.

پد سابقی که روی زخم گذاشته شده را بردارید و بدون اینکه به قسمت داخلی آن دست بزنید آن را درون کیسه ای قرار دهید. فراموش نکنید برای بیرون انداختن این کیسه لازم می باشد دوباره آن را در کیسه ای دیگر قرار دهید.

بعد از این که پد سابق را برداشتید بهتر می باشد دستکش خود را تعویض کرده و اگر نیاز می باشد بار دیگر دست ها را بشویید. سپس دستکش جدید به دست کنید.

در این مرحله قبل از تعویض پانسمان باید زخم بیمار به خوبی بررسی شده و تمیز شود. برای شستشو زخم از محلول آب نمک به کمک گاز استریل استفاده کنید.

کمی آب نمک روی گاز استریل ریخته و آن را از نزدیک ترین نقطه خارجی زخم به بیرون بکشید. پاک کردن زخم از نواحی دورتر به سمت مرکز باعث می شود آلودگی ها در مرکز زخم تجمع پیدا کنند. در نتیجه گاز استریل را به صورت دورانی و از نزدیک مرکز دور زخم کشیده و آن را به سمت نواحی خارجی ببرید.

هرگونه خون، چرک یا مایعات بدن قبل از تعویض پانسمان باید از روی زخم پاک شود. این کار را به کمک محلول آب نمک انجام دهید. فراموش نکنید برای تمیز کردن زخم از چندین گاز استریل استفاده کرده و مواد آلوده را در کیسه ای قرار دهید.

برای تعویض پانسمان در منزل بعد از تمیز کردن تا زمانی که زخم به طور کامل خشک نشده می باشد پانسمان را قرار ندهید. زخم باید به صورت کامل خشک باشد چراکه رطوبت در این ناحیه آن را مستعد آلودگی های میکروبی می کند.

زمانی که زخم خشک شد پماد های آنتی بیوتیک را قبل از تعویض پانسمان روی آن قرار دهید. این کار را به کمک گاز استریل انجام داده و از هرگونه لمس مستقیم زخم خودداری کنید.

در نهایت پانسمان جدید را روی زخم قرار داده و آن را از راه بانداژها و چسب های جراحی محکم کنید. محکم کردن پانسمان لازم می باشد به اندازه ای باشد که بیمار احساس راحتی کند.

بعد از تعویض پاسمان دستکش ها، پد قدیمی و گاز استریل هایی که در طول تعویض استفاده شده همگی باید در کیسه ای مخصوص قرار بگیرند چراکه منبع عفونت های میکروبی می باشد. در نهایت دست های خود را دوباره به خوبی با آب و صابون بشویید.

چه علائمی نیاز می باشد به پزشک اطلاع داده شود؟

قبل از تعویض پانسمان در منزل باید شرایط زخم به خوبی بررسی شود. پوست اطراف زخم را به کمک یک حوله تمیز به طور کامل خشک کنید. تعویض پانسمان باید دو روز در میان دنبال شود.

بافت جدیدی که در قسمت زیرین زخم ایجاد می شود باید به رنگ قرمز یا صورتی روشن دیده شود. ممکن است این بافت به صورت برآمده یا براق هم به نظر برسد. بهتر می باشد از هرگونه تماس با این بافت جلوگیری کنید چراکه فراوان شکننده می باشد.

در صورتی که هرگونه از علائم زیر در اطراف زخم دیده می شود بهتر می باشد آن را با پزشک در میان بگذارید:

مقادیر غیر طبیعی و بیش از حد خون

چرک های بیش از اندازه

بوی بد زخم

تورم محل زخم

پوست اطراف زخم گرم باشد

تب و لرز در بیمار

چه زخم هایی را باید پانسمان کرد؟

برخی از زخم ها به دلیل سطحی بودن نیاز به پانسمان ندارند.
اما برخی دیگر با توجه به آسیب بافت های داخلی پوست و یکی از اعضای بدن، باید تمیز شده و پانسمان شوند.
این زخم ها به شرح زیر هستند:

زخم جراحی

چنانچه بخشی از بدن تحت عمل جراحی قرار گیرد، زخم هایی در این قسمت ایجاد خواهد شد.
قطع عضو، انواع پیوندها و … از جمله جراحی هایی است که با زخم هایی همراه خواهند بود.
این زخم ها باید به صورت مداوم، تمیز شده و پانسمان شوند تا خطر عفونت از بین برود.

زخم های عمیق

در برخی مواقع به دلیل افتادن از جایی، برخورد با چیزی و یا در محل کار، ممکن است زخم های عمیقی در بدن ایجاد شود.
با توجه به عمق زخم و شدت آن باید زخم به وجود آمده سریعاً ضدعفونی شود.
در ضمن اگر چیزی در داخل زخم باقی مانده است باید سریعاً از محل خارج گردد.
پانسمان اصولی و بهداشتی این زخم ها می تواند در روند بهبود تأثیرگذار باشد.

پاره شدگی

یکی دیگر از زخم ها که نیاز به پانسمان و تمیز سازی زخم در منزل دارد پاره شدگی است.
در این زخم ها، بافت های زیرین پوست آسیب دیده و احتمالاً خونریزی زیادی داشته باشد.
در این مواقع باید ابتدا خونریزی قطع شده و سپس محل زخم، ضدعفونی شود.
پانسمان درست و تعویض به موقع آن می تواند منجر به بهبودی سریع این زخم ها شود.

سوراخ شدگی

ممکن است جسمی تیز وارد بدن شده و باعث ایجاد سوراخ شدگی در سطوح مختلف گردد.
در این موارد باید محل زخم به سرعت بررسی شده و شدت آسیب ها برآورد گردد.
چنانچه مشکلی وجود نداشته باشد باید زخم را ضدعفونی کرده و پانسمان نمود.

زخم بستر

زخم بستر از جمله عوارضی است که در بیماران ناتوان از نشستن بروز می کند.
این زخم ها را باید به صورت روزانه بررسی کرده و پانسمان آنها را تعویض کرد.
این کار سبب بهبودی سریع این زخم ها می شود.

چرا باید پانسمان زخم را تعویض کرد؟

چنانچه به دلایل مختلف، زخمی در قسمت های مختلف بدن ایجاد شد باید نسبت به پانسمان آن اقدام کرد.
در این پروسه، زخم توسط دکتر و پرستار بررسی می شود تا شدت و عمق آن معلوم گردد.
سپس با استفاده از تجهیزات مناسب، محل زخم ضدعفونی می شود.
ضد عفونی مداوم زخم باعث جلوگیری از عفونت شده و باعث درمان سریع زخم می گردد.
با پانسمان و تمیز سازی زخم در منزل می توان سطح زخم را از عوامل محیطی در امان نگه داشت.
به این ترتیب شاهد بهبودی زخم در سریع ترین وقت ممکن خواهیم بود.
در این ضمن این عمل باعث می شود تا بخش های دیگر بدن نیز درگیر نشوند.

برای پانسمان زخم در منزل از چه کسی یاری بگیریم؟

شاید اولین سؤالی که به ذهن اطرافیان مریض برسد این است که برای پانسمان زخم باید از چه کسی یاری گرفت؟

در این موارد باید از دکتر و پرستاران مراکز درمانی یاری بگیرید.
اما اگر مریض در وضعیتی قرار دارد که نمی توان وی را حرکت داد می توانید از مراکز ارائه کننده خدمات در منزل نیز استفاده کرد.
پزشکان و پرستاران این مراکز به سرعت در محل حاضر می شوند.
ابتدا محل زخم را بررسی می کنند تا از نبود جسمی در زخم مطمئن گردند و محل آسیب دیده و عمق آن را برآورد نمایند.
در مرحله بعد با استفاده از مواد ضد عفونی کننده، قسمت های مختلف زخم را ضد عفونی کرده و در مرحله آخر، اقدام به پانسمان زخم می کنند.

مزیت های استفاده از خدمات پرستار در منزل برای پانسمان و تمیز کردن زخم

استفاده از خدمات مراکز درمانی که خدمات پانسمان و تمیز سازی زخم در منزل را ارائه می کنند دارای یک سری مزیت های ویژه است.
این مزایای عبارتند از:

عدم نیاز به خروج مریض از منزل

در صورت استفاده از خدمات پانسمان زخم در منزل، دیگر نیازی به خروج مریض از منزل نیست.
دراین حالت، احتمال گسترش شدت زخم و یا آسیب به مریض در اثر حرکت دادن، برطرف خواهد شد.
در ضمن در برخی موارد که مریض اصلاً قادر به حرکت نیست استفاده از این خدمات می تواند مفید واقع شود.

آشنایی با پانسمان انواع زخم ها در منزل

پزشکان و پرستاران این مراکز به خوبی با انواع زخم ها آشنایی دارند.
از این رو می توانند اقدامات درمانی مناسبی را ارائه کنند.
با استفاده از این خدمات می توانید شاهد بهبودی انواع زخم ها در مدت وقت کم باشید.

استفاده از تجهیزات مناسب

احتمال این که در منزل، تمامی تجهیزات مورد نیاز برای تمیز کردن و پانسمان انواع زخم ها وجود داشته باشد زیاد کم است.
توجه داشته باشید که کادر این مراکز، تمامی تجهیزات و وسایلی که برای این کار لازم است را با خود به همراه دارند.
به همین سبب کمبود و یا مشکلی در پانسمان زخم ها ایجاد نمی شود.

آشنایی با نحوه تعویض پانسمان زخم در منزل

این افراد به دلیل دانش و تجربه ای که دارند می دانند انواع زخم را به چه صورت باید تمیز و پانسمان کرد.
از این رو اطرافیان مریض به هیچ عنوان نباید از روند پانسمان و نتایج آن نگران باشند.

نتیجه گیری

اگر پانسمان‌زخم صحیح انجام نشود نه تنها باعث بهبود جراحت نمی‌شود، بلکه شرایط زخم را وخیم تر و عوارض نامطلوب دیگری را هم درست کردن می‌کند.

خوشبختانه با پیشرفت علم پزشکی و گسترش دانش و آگاهی‌های ضروری برای پرستاری و مراقبت متناسب، راهکاری موثر در زمینه ی ارائه خدمات درمانی و مراقبتی در منزل درست کردن شده می‌باشد.

همراه شما آماده خدمات رسانی در زمینه‌های ویزیت پزشک در منزل ، پانسمان در منزل ، نگهداری از بیمار در منزل ، پرستاری از سالمند در منزل ،پرستاری ICU در منزل و … به شما عزیزان می‌باشد.

جهت مشاوره و هرگونه سوال با شماره تماس‌های درج شده در صفحه اصلی تماس حاصل فرمایید.

برای پانسمان در منزل و سایر کمک های پزشکی و پرستاری در منزل با مرکز خدمات پرستاری در منزل همراه شما که آماده خدمات رسانی به شماست. می‌توانید برای مشاوره تلفنی پرستاری در منزل با ما تماس بگیرید.

برای دانلود فایل پی دی اف(PDF) این مطلب (پانسمان در منزل) روی همین لینک کلیک کنید.

————————————————

مطالب مرتبط:

خدمات پرستاری در منزل و بیمارستان – خدمات پزشکی در منزل مرکز خدمات پرستاری همراه شما