شیمی درمانی در کودکان سرطانی

شیمی درمانی در کودکان سرطانی باعث نابود كردن سلول­هاي سرطاني، كند كردن رشد سلول هاي سرطاني وهمچنین متوقف كردن گسترش سلول هاي سرطاني در بدن می­شود.

مواد شیمی درمانی در کودکان سرطانی
شیمی درمانی در کودکان سرطانی چيست ؟

شيمي درماني به معناي استفاده از داروهاي ضد سرطان با هدف تخريب هر چه بيشتر سلولهاي تومور همراه با حداقل اثر بر روي سلولهاي سالم است به عبارتي شيمي درماني استفاده از داروهاي كشنده سلول در درمان سرطان است . اين روش يكي از چهار روش رايج درمان سرطان در كنار جراحي ، راديوتراپي و بيوتراپي میباشد.

شیمی درمانی در کودکان سرطانی

به تنهايي يا همراه با درمان هاي ديگر مي تواند استفاده شود. در بعضي مواقع درمان هاي ديگر كمك مي كند تا شيمي درماني مؤثرتر شود براي مثال ممكن است کودک پیش يا بعد از شيمي درماني، عمل جراحي يا راديو تراپي انجام دهد. شيمي درماني معمولا بصورت خوراكي به شكل قرص يا شربت، داخل وريدي و یا از را ه هاي ديگر انجام مي شود. توالی شيمي درماني درکودک ممكن میباشد هر روز­، هر هفته يا هر ماه باشد.
عوارض جانبي شيمي درماني در کودکان

شیمی درمانی در کودکان عوارضی دارد که میبایست در مورد آن نکته هایی را رعایت کرد که در ادامه توضیح داده شده است:

۱- كم خوني :

وقتي بدن کودک به اندازه كافي گلبول قرمز نداشته باشد، باعث ايجاد احساس ضعف و خستگي مي شود.

درصورتي كه در حین انجام شیمی درمانی در کودکان، کودک احساس خستگي يا ضعف كند كارهاي زير را انجام دهيد:

استراحت كافي: هر شب۸ ساعت كامل بخوابد. كودك در طول روز خواب هاي كوتاه (كمتر از يك ساعت) داشته باشد. استراحت بيش از حد باعث مي شود بيشتر احساس خستگي كند.

تغذیه و شیمی درمانی در کودکان

تغذیه مناسب: از پزشك و پرستار درمورد مواد غذايي كه براي كودك مفيد تر میباشد پرسش كنيد. اگر كودك به غذاي محتوي آهن نياز داشته باشد گوشت قرمز ، سبزيجات ورق دار همچون كاهو و اسفناج و لوبياي پخته شده بهترين انتخاب هستند. اگر کودک به غذاي پر پروتئين نياز داشته باشد گوشت، كره بادام زميني و تخم مرغ بهترين انتخاب­ها هستند. بهتر میباشد كودك در طول روز آب و يا آبميوه طبيعي بنوشند .

اگر كودك شما مبتلا به كم خوني شود .پزشك يا پرستار از شما مي­خواهند كه آزمايش خوني انجام دهيد و براي درمان آن ممكن میباشد نياز باشد از دارو يا تزريق خون استفاده كنيد.

۲- يبوست :

وقتي حركات روده ها كمتر از حد طبيعي باشد ،كودك براي اجابت مزاج دچار درد و سختي شود. اگركودك در هنگام انجام شیمی درمانی در کودکان در مدت ۲ روز اجابت مزاج نداشته باشد و يا در ناحيه مقعد دچار درد شديد به پزشك يا پرستاركودك اطلاع دهيد.

موارد زير را رعايت كنيد :

– كودك غذاهاي با فيبر زياد همچون نان کامل با سبوس، میوه و سبزی ميل كند. به كودك مايعات زیاد همچون آب، آب میوه و مایعات گرم همچون چای بدهيد. هم چنین تلاش نمایید کودک در طول روز فعالیت داشته باشد.

استراحت شیمی درمانی در کودکان سرطانی
۳-خستگي بيش از حد :

شیمی درمانی در کودکان ممكن است كودك را خسته كند. مواردي همچون كم خوني كه تعداد گلبول هاي قرمز خون كم مي­شود، آغاز افسردگي، درد، گرفتن داروهاي اصلي يا مشكلات خواب مي تواند همچنين باعث ايجاد خستگي شود. برای رفع این مشکل درانجام كارهاي روزانه به كودك كمك كنيد، كودك بايد تغذیه خوبی داشته باشد، براي حفظ نيرو كودك به غير از ۳ وعده اصلي ۶-۵ وعده غذايي كوچك و مورد علاقه كودك به وي بدهيد، كودك بايد در طول روز مايعات بيشتري بنوشد.

۴- تغييرات ذائقه :

براي خوردن غذا وقت مشخضی را تعیین کنید: بهتر میباشد كودك سرساعت مقدار كمي غدا بخورد. بجاي ۳ وعده غذا روزانه ۶-۵ وعده غذابا حجم كمتر داده شود . كودك معمولا براي خوردن غذاهاي جديد علاقه نشان مي دهد. بهتر میباشد كودك غذاي خود را در كنار خانواده يا دوستان ميل كند .
مايعات بنوشيد : از مواد غذايي كه بلعيدن آن راحت میباشد همچون سوپ استفاده شود. پیش از غذا يا حین غذا خوردن از نوشیدن مایعات استفاده نشود.

۵- اسهال :

به حركات بيش از اندازه طبيعي روده ها و دفع مدفوع به شكل نرم يا آبكي ، اسهال مي گويند .

در حین شیمی درمانی در کودکان اگركودك علائمی مانند احساس سرگيجه، تب بالاي ۳۸ درجه سانتي گراد و اسهال و دل پيچه بيشتر از يك روز را داشت با پزشك يا پرستار تماس بگيريد.

هم چنین نکته ها ذیل را رعیت کنید»

وعده هاي غذايي با حجم كم به كودك بدهيد تا راحت تر هضم شود.
غذاهايي همچون موز ، آب سيب ، برنج سفيد و نان تست راحت تر هضم مي شوند.
درروز مايعات بيشتري به كودك بدهيد. نوشيدن مايعات زياد ، اسهال را متوقف نمي­كند بلكه كمك مي­كند تا مايعات از دست رفته جايگزين شود.
به غير از سه وعده اصلي۶ -۵ وعده غذايي كوچك در طول روز ميل كند.

هم چنین از خوردن مواد غذايي زير پرهيز كنيد :

بعضي مواد غذايي همچون شیر و پنیر و خامه اسهال شديدتري ايجاد مي كنند . هم چنین از غذاهاي ادويه دار، سرخ شده و برياني، غذاهاي با فيبر بالا همچون نان سبوس دار ، غلات و حبوبات، ميوه ها و سيزيجات خام، نوشيدني هاي حاوي كافئين همچون نوشابه ، قهوه و چاي سياه پرهيز كنيد.(شیمی درمانی در کودکان سرطانی)

تب و شیمی درمانی در کودکان سرطانی
۶-عفونت

در گونه بروز مشكلات زير فورا با دکتر تماس بگيريد :

لرز – سردرد شديد
سرفه يا گلو درد – درد گوش
تب بالاي ۳۸ درجه سانتي گراد
ادرار تيره يا خوني – درد يا سفتي گردن
درد يا سوزش هنگام ادرار كردن
وجود زخم يا دانه هاي سفيد در دهان يا روي زبان
ورم يا قرمزي هر قسمت بدن

پیش از مصرف هر نوع دارو با پزشك يا پرستاركودك مشورت كنيد.

پیش از تزريق هرگونه دارو يا واكسن با پزشك يا پرستاركودك مشورت كنيد .

برای كاهش احتمال عفونت دستان كودك را پیش از غذا خوردن، بعد از دسشویی رفتن و هم چنین بعد از رفتن به مكان هاي عمومي پسندیده بشوييد. افرادي كه مسئول مراقبت از كودك هستند نيز بايد دست هاي خود را با آب و صابون بشويند .

کودک از افرادي كه بيمار يا سرماخورده هستند دور بماند. تا جايي كه مي توانيد كودك را به جاهاي پرجمعيت نبريد. ميوه ها و سبزيجات خام را پسندیده بشویید. مراقب باشيدكودك زخمي نشود.

اگر در ناحيه مقعد زخم يا خونريزي دارد به پرستار اطلاع دهيد.

ریزش مو و شیمی درمانی در کودکان سرطانی
۷-ريزش مو :

شيمي درماني به سلول هاي سازنده مو صدمه مي زند. اين به معني میباشد كه موهاي رو سر و جاهاي ديگر بدن کودک خواهد ريخت.

۳-۲هفته بعد از آغاز شيمي درماني کودک موها آغاز به ريزش مي كند .

پیش از اينكه موهاي كودك بريزد بهتر میباشد نکته ها ذیل رعایت شود:

با موهاي كودك به ملايمت رفتار كنيد.
موهاي كودك با شامپوي ملايم شسته شود .
موها را كوتاه كنيد .
كلاه گيس ، روسري يا كلاه مي توانيد استفاده كنيد.
موها را با حوله نرم و با نوازش خشك كنيد .
كلاه گيس را زماني كه كودك شمامو دارد بخريد تا – رنگ آن را با موهاي طبيعي تطبيق دهيد.

بعد از اينكه موهاي كودك پس از شیمی درمانی در کودکان ريخت نکته ها ذیل رعایت شود:

مي توانيد هنگام شيمي درماني از كمپرس سرد روي سر كودك استفاده كنيد .
وقتي كودك از خانه بيرون مي رود از ضد آفتاب يا كلاه استفاده كنيد .
سر كودك را از سرما محافظت كنيد .كلاه يا روسري بپوشانيد.
سر را از تابش آفتاب محافظت كنيد.(شیمی درمانی در کودکان سرطانی)

۸- تغييرات دهان و گلو :

در گونه بروز علائم زير با پزشك يا پرستار كودك تماس بگيريد :

وجود دانه هاي سفيد رنگ در دهان
درد هنگام خوردن غذاهاي جامد
-تغييرات چشايي و بويايي
خشكي دهان
زخم روي لب يا دردهان
درد هنگام خوردن غذاهاي سرد يا گرم

براي بهبود مشکلات دهان در حین شیمی درمانی در کودکان ضروری میباشد دهان را با احتياط تميز كنيد، زبان و دندان هاي كودك را بعد از هر وعده غذايي و پیش از خواب مسواك كنيد، از مسواك نرم استفاده كنيد، از خمير دندان يا ژلي استفاده كنيد كه حاوي فلورايد و جوش شيرين باشد، دهان و لب هاي كودك را مرطوب نگه داريد، مايعات را با ني بنوشد، غذاهايي را انتخاب كنيد كه نرم ، آب دار و به راحتي قابل بلع باشد، وقتي دهان زخم است سعي كنيد از حبوبات پخته شده ، سبزيجات پخته و تخم مرغ پخته استفاده كنيد .

هم چنین کودک غذاهاي تند نخورد و از غذاهاي حاوي شكر همچون شكلات و مايعات شيرين پرهيز شود.

تهوع و شیمی درمانی در کودکان

۹- تهوع و استفراغ :

تهوع احساس ناراحتي در معده است صحیح زماني كه احساس بالا آوردن داريد و استفراغ وقتي شما غذايي كه خورده ايد را بالا مي آوريد.

اكثر اوقات وقتي كه داروي شيمي درماني تزريق نمي­كنيد ، اين حالت بهتر خواهد شد .

براي اينكه در حین شیمی درمانی در کودکان كودك احساس بهتري داشته باشد موارد زير را رعايت كنيد:

اگر داروي ضد تهوع استفاده كنيد با پزشك و پرستاركودك در مورد مصرف صحيح دارو مشورت كنيد . حتي زماني كه كودك شما احساس بهتري دارد ، داروهاي اوراقطع نكنيد . اگر مصرف دارو موثر نبود با پزشك يا پرستاركودك تماس بگيريد .

هم چنین از دادن غذاهاي چرب ، شور ، سرخ شده، شيرين و تند ، به آنان پرهيز كنيد .

اگر نوشيدن يك ليوان آب براي كودك سخت میباشد ، بهتر میباشد در طول روز جرعه جرعه آب بنوشيد.

بجاي ۳ وعده غذاي پرحجم ، سعي كنيد در طول روز ۶-۵ وعده غذايي سبك به كودك بدهيد‌.

روزهايي كه كودك تحت درمان هست حداقل يك ساعت بعد از شيمي درماني به كودك غذا ندهيد.

۱۰- تغييرات عصبي :

درصورت بروز مشكلات زير با پزشك يا پرستار تماس بگيريد:

گز گز شدن ، سوزش و يا احساس ضعف در پاها
احساس درد در هنگام راه رفتن
مشكلات حركتي
عدم تعادل و احساس سرگيجه
لرزش پا
مشكل در هل دادن يا گرفتن چيزي
خواب رفتگي دست و پا

موارد ذیل را رعایت کنید:

هر روز پاهاي كودك را از پیشنهاد بريدگي كنترل كنيد .
قسمت هايي كه قابل ديدن نيست، اين قسمت ها را كنترل كنيد .
براي جلوگيري از زمين خوردن فرش را از مسير كودك برداريد.

همانگونه که بیان شد نگهداری و مراقبت از کودکان تحت درمان با شیمی درمانی برای بسیاری از والدین امری پرچالش و نگران کننده میباشد و لازم میباشد برای درست کردن شرایط متناسب و استفاده از روشهای درست در مراقبت از این کودکان از پرستاران حرفه ای استفاده گردد. مرکز پرستاری آپامه با کادری متخصص و حرفه ای درامر مراقبت از کودک تحت درمان شیمی درمانی آماده ارائه خدمات شبانه روزی به خانواده های گرامی میباشد.(شیمی درمانی در کودکان سرطانی)

 

مطالب مرتبط :