تعریف سالمندی را می توان این گونه گفت: تغییرات فیزیولوژیک طبیعی، پیشرونده و خودبه خودی و غیر قابل بازگشت،که در آن قوای جسمی و روحی هر دو به نحو قابل توجهی رو به نقصان میگذارد.
سالمندی به عمر نزدیک به، یا بالاتر از، میانگین طول عمر بشر اشاره دارد و بنابراین بخش پایانی چرخهٔ حیات انسان می‌باشد. افراد سالمند قابلیت‌های تجدید قوای محدودی دارند و بیشتر از دیگر بزرگسالان در معرض بیماری، سندرمها و کسالت هستند.
سالمندی را، بطور قراردادی، مترادف با آغاز سن ۶۵ سالگی می دانند.
پیری عبارت می‌باشد از اضمحلال تدریجی در ساختمان و ارگانیسم بدن، که بر اثر دخالت عامل وقت، قبل می آید و تغییراتی را در ساختمان و عمل اعضاء مختلف بدن بوجود می آورد. سفید شدن مو و چین و چروک پوست، ریزش مو، کاهش قدرت دید، نقصان شنوایی، خمیدگی، کندی در تحرک، کاهش قدرت عضلانی، اختلال و آشفتگی در حافظه و ادراک، اختلال در جهت یابی، کاهش ظرفیت و کارآیی ریه‌ها و سیستم قلبی و عروقی از آن جمله اند.
جمعیت سالمند
بطور کلی به جمعیتی که بیشتر از ۷ درصدآن به افراد بالای ۶۰ سال اختصاص یابد جمعیت سالمند میگویند.
این بر مبنای تعریف سازمان جهانی بهداشت در کشورهای در حالا توسعه می‌باشد که مبنای سالمندی را ۶۰ سال می دانند.
علل سالمندی جمعیت
- کاهش میزان موالید
- بالا رفتن متوسط طول عمر افراد
- کاهش میزان مرگ و میر
- مهاجرت
سالمندی در ایران
در ایران با ظاهر شدن آثار کنترل جمعیت از سال ۱۳۷۰ به بعد به تدریج از نسبت افراد کمتر از ۱۵ سال کاسته شده است.
آخرین آمارها (آمار گیری سال ۱۳۹۵) می‌دهند، در ایران ۹٫۳ درصدجمعیت را سالمندان تشکیل می بدهند. جمعیت سالمندان در استان‌های شمالی کشور بیش و در استان‌های جنوبی و جنوب شرقی کمتر است.
اکنون ۷۰ درصد جمعیت کشور را جمعیت فعال یعنی افراد بین ۱۵ تا ۶۰ سال تشکیل می بدهند.
از سال ۱۳۸۵ که پنجره جمعیتی در کشور ما باز شد، جمعیت برنا فراوان شده و تعداد جمعیت سالمند در حالا فراوان شدن داریم.
بر اساس آخرین آمار مرکز آمار ایران در سال ۱۳۹۵ تعداد سالمندان کشورمان، ۷ میلیون و ۴۵۰ هزار شخص می‌باشد.
این پنجره تا حدود حداکثر سه دهه دیگر آغاز به بسته شدن می‌کند و در سال ۲۰۵۰ میلادی یعنی حدود ۳۳ سال دیگر حدود ۳۰ درصد جمعیت کشورمان را سالمندان تشکیل خواهند داد.
بنابراین حدود ۱۵ سال آینده جمعیت سالمند کشورمان دو برابر خواهد شد.
تعریف سالمندی از جنبه‌های مختلف
سن زیستی
بستگی به کیفیت زندگی فرد دارد. گذشت وقت، بیماریها، استرس و … باعث کاهش کفایت زیستی می‌شود.
نکته: در برنامه ریزی مراقبتی می‌بایست به تفاوت سن تقویمی و سن زسیتی توجه کرد.
سن روان شناختی
ظرفیت سازگاری فرد با محیط.
حافظه، مهارت‌های یادگیری، هوش، احساسات و هیجانات، انگیزه و امید و … سن روانشناختی به وضعیت مغزی ارتباط دارد ولی وضعیت مغزی ارتباطی به سن ندارد.
سن عملکردی (Functional)
ظرفیت فرد برای کار در جامعه نسبت به هم سالانش
سن اجتماعی
رفتار اجتماعی فرد نسبت به سن تقویمی.
سن تقویمی
• ۶۴-۴۵ میانسال
• ۷۴-۶۵ سال مسن یا سالمند برنا
• ۸۴-۷۵ سالمند پیر سال
• ۸۵ به بالا : قدیم سال
سازمان بهداشت جهانی و تعریف سالمند
WHO (سازمان بهداشت جهانی) دوره سالمندی را این گونه طبقه بندی می‌کند:
• ۴۵-۵۹ میانسال
• ۶۰-۷۴ سالمند برنا
• ۷۵-۹۰ سالمند
• ۹۰ به بالا خیلی سالمند
نظریه‌های سالمندی
نظریه‌های ارائه شده در مورد سالمندی عبارتند از :
الف) نظریه‌های زیست شناختی که به سه دسته تقسیم می شوند:
۱ – نظریه ایمنی
۲ – نظریه پیر شدن سلولی
۳ – نظریه رادیکال آزاد
ب) نظریه‌های روان شناختی
ج) نظریه‌های جامعه شناختی که به چهار دسته تقسیم می‌شوند:
۱ – نظریه عدم تعهد
۲ – نظریه فعالیت
۳ – نظریه استمرار
۴ – نظریه تعاملی
سالمند کیست؟
پیری کاهش قوای روانی و جسمی است که در اثر گذشت وقت روی می‌دهد .
تعریف پیری در کشورهای مختلف با توجه به شرایط فرهنگی متفاوت می‌باشد .
در ایران سن پیری تعریف نشده می‌باشد اما اگر آغاز دوره پیری را وقت بازنشستگی کامل از خدمت محسوب کنیم طبق قانون تامین اجتماعی سن پیری برای مردان ۶۰ سالگی و برای زنان ۵۵ سالگی می‌باشد و طبق قانون استخدام کشوری سن بازنشستگی برای مردان و زنان ۶۵ سالگی است .
نیازهای سالمندان
۱- احتیاجات عاطفی
۲- احتیاجات معیشتی
۳- احتیاج به تفریح
۴- احتیاج به شرکت در زندگی اجتماعی ۵- امنیت
احتیاجات عاطفی
احتیاجات عاطفی همواره وجود داشته و به همان ترتیبی که سن افراد بالا می‌رود نیازها هم زیاد شدن میابد .در گذشته توجه فرزندان به پدر و مادرها و اصولا افراد برنا تر نسبت به مسن تر‌ها ، بیش بود و اخلاق و رسوم حکم میکرد که به سالمندان بیشترین احترام گذاشته شود . ولی امروزه که قالب سالمندان به تنهایی در خانه خود به سر میبرند ، هر قدر هم که وضع زندگی انان پسندیده باشد ، از توجه عاطفی دیگران و اقدامات جامعه بی نیاز نیستند .
احتیاجات معیشتی :
شامل خوراک ، پوشاک ، مسکن و بهداشت می‌شود .غذای سالمند می‌بایست سبک ، قابل هضم باشد.
احتیاج به تفریح :
سالمندان با توجه به شرایط سنی و عدم اشتغال جدی، احتیاج به زمان گذرانی پر بار و سالم به اقتضای شرایط جسمی خود دارند .برترین تفریحات پیشنهادی برای سالمندان مطالعه کتاب و روزنامه ، گشت و گذار در فضای سبز ، معاشرت و گفتگو با دوستان ، تماشای فیلم ، شنیدن موسیقی می‌باشد .
احتیاج به شرکت در زندگی اجتماعی :
افسردگی بیش در میان سالمندانی وجود دارد که تنها زندگی می کنند و علاوه بر ان دچار ناراحتیهای جسمانی هم هستند و پایان روابط و گفتگوی انها در صحبتهای چند دقیقه ای برای مثال با پستچی و مغازه دار خلاصه می‌شود . از این رو لازم می‌باشد که محیط متناسب و بهتری برای زندگی انها محیا شود تا افسردگی‌های ناشی از تنهایی کاهش یابد .
سالمندان از احساس بطالت و بیکاری و برکنار ماندن از زندگی اجتماعی رنج میبرند .برای رفع این احساسات می‌بایست برنامه‌های جمعی برای سالمندان در پیشنهاد گرفت. مثلا سالمندان با هم به مطالعه روزنامه و مجله بپردازند ، به گردشها و سفرهای کوتاه دسته جمعی بروند ، مورد مشورت قرار گیرند و از موسسات ارائه دهنده خدمات پرستاری ، پرستار مطابق با روحیات خود را تقاضا نمایند .
امنیت :
سالمند احتیاج به امنیت روحی وجسمی دارد و می‌بایست در طراحی فضاهای دارای ارتباط با سالمند این مسیله مورد توجه قرار بگیرد . سالمند می‌بایست مطمئن گردد که در موقع ضرورت به کمکش خواهند شتافت و یا در موقع بیماری سریع معالجه خواهد شد و در فضایی که پا میگذارد ارامش دارد و مورد ازار قرار نخواهد گرفت .
همراه شما آماده خدمات رسانی در زمینه پرستاری از سالمند ، پرستاری از بیمار، پرستاری از کودک ، پرستاری در منزل و … به شما عزیزان می‌باشد.
————————————————
مطالب مرتبط:
خدمات پرستاری در منزل و بیمارستان – خدمات پزشکی در منزل مرکز خدمات پرستاری همراه شما
لطفا آدرستون رو برای بنده ارسال کنین
خرید آنلاین هم دارید