سردرد در کودکان: علل و درمان :سردرد فقط مختص بزرگسالان نیست، بلکه در کودکان و نوجوانان نیز شایع است. بر اساس تحقیقات، از هر ۵ کودک در سنین مدرسه، ۱ نفر دچار سردرد می‌شود. شایع‌ترین نوع سردرد در کودکان سردرد تنشی است، اما حدود ۵ درصد از کودکان نیز ممکن است به میگرن مبتلا شوند، که حتی از سن ۴ سالگی هم ممکن است شروع شود.
علل سردرد در کودکان
سردرد در کودکان می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد. برخی از مهم‌ترین علل عبارتند از:
۱٫ استرس و اضطراب
فشارهای مدرسه، مشکلات خانوادگی یا اضطراب اجتماعی می‌تواند موجب سردردهای تنشی در کودکان شود.
۲٫ کمبود خواب و خستگی
خواب ناکافی یا کیفیت پایین خواب می‌تواند عاملی برای ایجاد سردرد باشد. کودکان باید بر اساس سن خود ۸ تا ۱۲ ساعت خواب شبانه داشته باشند.
۳٫ کم‌آبی بدن
نوشیدن ناکافی آب، به‌ویژه هنگام فعالیت بدنی یا هوای گرم، می‌تواند موجب سردرد شود.
۴٫ تغذیه نامناسب
- حذف وعده‌های غذایی یا مصرف زیاد غذاهای فرآوری‌شده می‌تواند عاملی برای سردرد باشد.
- برخی مواد غذایی مانند شکلات، پنیر کهنه، فست‌فودها و غذاهای پر از افزودنی‌ها ممکن است در کودکان مستعد، میگرن را تحریک کنند.
۵٫ عفونت‌ها و بیماری‌ها
سرماخوردگی، آنفولانزا، سینوزیت یا عفونت‌های گوش و گلو می‌توانند باعث سردرد شوند.
۶٫ مشکلات بینایی
مشکلات چشمی مانند آستیگماتیسم یا نزدیک‌بینی ممکن است به دلیل فشار روی چشم‌ها، سردرد ایجاد کند. بررسی بینایی کودک و استفاده از عینک در صورت نیاز، می‌تواند از سردردهای ناشی از مشکلات چشمی جلوگیری کند.
۷٫ آلرژی و حساسیت‌ها
برخی از آلرژی‌های فصلی یا غذایی می‌توانند موجب سردرد شوند.
۸٫ استفاده زیاد از صفحه نمایش (موبایل، تبلت و کامپیوتر)
استفاده طولانی‌مدت از وسایل دیجیتال باعث فشار روی چشم‌ها و در نتیجه، ایجاد سردرد می‌شود.
۹٫ تغییرات هورمونی (در نوجوانان)
در دوران بلوغ، تغییرات هورمونی می‌تواند موجب سردردهای مکرر شود.
۱۰٫ مشکلات جدی‌تر (نادر اما مهم)
در موارد نادر، افزایش فشار داخل جمجمه، تومورهای مغزی، مننژیت یا آسیب‌های مغزی می‌توانند علت سردرد باشند. اگر سردرد همراه با علائم شدید مانند استفراغ مداوم، تاری دید، تغییرات رفتاری یا تشنج باشد، مراجعه فوری به پزشک ضروری است.
انواع سردرد در کودکان
۱٫ سردرد تنشی
- شایع‌ترین نوع سردرد در کودکان
- معمولاً به دلیل استرس، خستگی یا کم‌آبی بدن
- علائم: درد خفیف تا متوسط، احساس فشار در دو طرف سر، عدم تشدید با فعالیت بدنی
۲٫ میگرن
- سردرد ضربان‌دار و شدید، اغلب در یک طرف سر
- ممکن است با حالت تهوع، استفراغ، حساسیت به نور و صدا همراه باشد
- می‌تواند به دلیل ژنتیک، تغییرات هورمونی، تغذیه نامناسب یا کمبود خواب ایجاد شود
۳٫ سردرد خوشه‌ای (نادر در کودکان)
- سردردهای شدید که معمولاً یک‌طرفه هستند و در دوره‌های زمانی مشخص بروز می‌کنند
- ممکن است با قرمزی چشم و آبریزش بینی همراه باشند
۴٫ سردرد ناشی از بیماری‌ها
- همراه با عفونت‌هایی مانند سرماخوردگی، آنفولانزا، سینوزیت یا عفونت گوش و گلو
- معمولاً با درمان بیماری اصلی، سردرد هم برطرف می‌شود
درمان سردرد کودکان
۱٫ استراحت و خواب کافی
کودک را در یک محیط آرام و کم‌نور قرار دهید تا استراحت کند.
۲٫ تأمین آب بدن
نوشیدن مقدار کافی آب در طول روز به جلوگیری از سردرد کمک می‌کند.
۳٫ تغذیه سالم
- حذف فست‌فودها و مواد غذایی فرآوری‌شده
- مصرف منظم وعده‌های غذایی
- پرهیز از شکلات، پنیر کهنه و نوشیدنی‌های حاوی کافئین (مانند نوشابه و چای پررنگ)
۴٫ کاهش استرس و اضطراب
- ایجاد برنامه منظم روزانه برای خواب، تغذیه و استراحت
- تشویق کودک به انجام فعالیت‌های آرامش‌بخش مانند یوگا یا مدیتیشن
۵٫ محدود کردن زمان استفاده از صفحه نمایش
کاهش زمان استفاده از موبایل، تبلت و کامپیوتر برای جلوگیری از فشار چشم‌ها
۶٫ استفاده از کمپرس سرد یا گرم
- کمپرس سرد روی پیشانی برای سردردهای میگرنی
- کمپرس گرم در ناحیه گردن و شانه‌ها برای سردردهای تنشی
۷٫ مصرف دارو (فقط با تجویز پزشک)
- استامینوفن یا ایبوپروفن برای تسکین درد
- درمان میگرن با داروهای خاص (مانند سوماتریپتان) در موارد شدید و فقط با مشورت پزشک
۸٫ مراجعه به پزشک در صورت نیاز
اگر کودک دچار سردردهای مکرر یا شدید است، حتماً باید به پزشک متخصص مراجعه شود. در موارد زیر باید سریعاً به پزشک مراجعه کرد:
- سردردی که با تشنج، استفراغ مداوم، تب بالا یا تغییرات رفتاری همراه باشد
- سردردی که بعد از ضربه به سر ایجاد شود
- سردردی که هنگام صبح شدیدتر باشد و با تاری دید یا سرگیجه همراه باشد
سردرد در کودکان شایع است و معمولاً به دلایلی مانند استرس، کم‌آبی، تغذیه نامناسب، کمبود خواب یا بیماری‌های عفونی رخ می‌دهد. بیشتر سردردها با استراحت، مصرف مایعات، تغذیه سالم و کاهش استرس برطرف می‌شوند. با این حال، اگر سردرد کودک شدید، مکرر یا همراه با علائم خطرناک باشد، مراجعه به پزشک ضروری است.
مطالب مرتبط :