خستگی گرمایی :خستگی گرمایی زمانی رخ میدهد که بدن دچار کم آبی شده و قادر به تنظیم دمای داخلی خود نباشد. این بیماری معمولا زندگی فرد را تهدید نمیکند و با مایعات و استراحت قابل درمان است. در این مطلب نشانهها و شیوه درمان خستگی گرمایی و هم چنین نحوه پیشگیری از آن مورد بررسی قرار میگیرد.
بدن به طور طبیعی با پمپاژ خون به سطح پوست و رهاسازی عرق، گرمای داخلی اضافی را خارج میسازد. هوای گرم و مرطوب عرق کمتری را از سطح پوست جذب نموده و توانایی بدن را برای خنک شدن از راه تعریق محدود میکند.
اگر بدن کم آب شود، میزان آب و املاح لازم موسوم به الکترولیتها کاهش مییابد و لذا توانایی بدن جهت تعریق هم تحت تاثیر قرار میگیرد. اگر فرد نتواند با تعریق خنک شود، امکان دارد دچار خستگی گرمایی شود. خستگی گرمایی معمولا سبب زیاد شدن دمای بدن میشود، حتی با این که امکان دارد فرد گاهی احساس خنک شدن داشته باشد.
نشانههای خستگی گرمایی
نشانههای خستگی گرمایی امکان دارد به سادگی نادیده گرفته شوند و به نشانههای بسیاری دیگر از بیماریها شباهت دارند.
علائم شایع عبارتند از:
-ضعف، ضربان سریع
-تعریق بیشتر از حد
-زیاد شدن دمای داخلی بدن
-ضعف یا گرفتگی عضلانی
-احساس تهوع
-سردرد
-گیجی
-پوست سرد، رنگ پریده، مرطوب، گاهی همراه با سیخ شدن مو بر بدن
-فشار خون پایین، یا احساس سبکی سر هنگام بلند شدن یا خم شدن
-استفراغ
-زودرنجی یا رفتار تهاجمی
-چهره قرمز و برافروخته
-تنفس سریع و سطحی
نشانههای خستگی گرمایی در کودکان مشابه با بزرگسالان است؛ آنها ممکن است:
-زیاد خسته به پیشنهاد برسند.
-به طور غیر معمولی عطش داشته باشند.
-پوست بدن آنها سرد و مرطوب باشد.
-اگر کودکان به سن کافی رسیده باشند، امکان دارد از گرفتگی معده یا پا شکایت کنند. این کهکه کودکان مبتلا به خستگی گرمایی فورا تحت درمان قرار بگیرند، زیاد حائز اهمیت میباشد.
خستگی گرمایی در برابر گرمازدگی
اگر خستگی گرمایی درمان نشود میتواند منجر به گرمازدگی شود. برخلاف گرمازدگی، که میتواند زندگی فرد را تهدید بکند، خستگی گرمایی سبب اختلال در عملکرد ذهنی، گیجی، یا از دست دادن هوشیاری نمیشود.
موارد خستگی گرمایی هم از گرمازدگی متمایز میباشد زیرا دمای داخلی بدن فرد از ۱۰۳ درجه فارنهایت بالاتر نمیرود. گرمازدگی نسبت به خستگی گرمایی کمتر رخ میدهد، ولی جدیتر میباشد و میتواند قلب، ریهها، کلیهها و کبد را تحت فشار قرار دهد.
علل خستگی گرمایی
خستگی گرمایی اغلب در اثر ترکیبی از فعالیت شدید فیزیکی و هوای گرم درست کردن میشود. عوامل دیگری که احتمال خستگی گرمایی را زیاد شدن میدهند عبارتند از:
-رطوبت بالا، معمولا بیشتر از ۶۰ درصد
-بیماری کبد یا کلیه
-کار فیزیکی شدید و طاقت فرسا
-شرایط زمینهای که احتمال کم آبی بدن را زیاد شدن میدهند، شامل دیابت یا هایپرگلیسمی
-آسیبهای ناشی از ۱ جسم سنگین که بدن را تحت فشار قرار میدهند، موسوم به آسیبهای له کننده
-سوءمصرف مواد
-مصرف بیش از حد یا بلند مدت الکل
-استعمال دخانیات
-اضافه وزن
داروهای خاص، به ویژه داروهایی که خطر کمبود آب بدن را زیاد شدن میدهند. همچون داروهای افسردگی، بی خوابی، آلرژی، و گردش خون ضعیف
فشار خون بالا
بیماری قلبی
سن ذیل چهار سال یا بالای ۶۵ سال
گرما زدگی
عوارض خستگی گرمایی
خستگی گرمایی به خودی خود مسئله نگران کنندهای نیست. اما اگر درمان نشود میتواند به گرمازدگی و عوارض بیش از جمله آسیب مغزی و نارسایی در اندامها منجر گردد.در موارد نادر، اگر خستگی گرمایی با ورزش شدید یا شرایط پزشکی دیگر همراه باشد، امکان دارد خطر جدی برای سلامت فرد درست کردن بکند.
عوارض بالقوه عبارتند از:
-آسیب شدید کلیه
-رابدومیولیز، که میتواند سبب نارسایی کلیه، تیره شدن ادرار ناشی از زیاد شدن میوگلوبین، ضربان نامنظم، درد عضلانی، و استفراغ شود
-نارسایی کبد
-آریتمی، ضربان قلب بیشتر از حد سریع یا بیشتر از حد بکند
-هذیان یا کما
-درمان خستگی گرمایی
اقدامات دیگر برای درمان عبارتند از:
-یافتن سایهای خنک یا رفتن به داخل خانه
-شل نمودن لباسها
-خوابیدن به پشت
-گرفتن دوش با آب ولرم یا خنک
-قرار دادن پارچه خنک و مرطوب بر روی گونه و قفسه سینه
-در موارد شدید، قرار دادن کیسه یخ ذیل بغل و پشت گردن
-نوشیدن ۱ لیتر از مایعاتی حاوی الکترولیت در هر ساعت
-نحوه آبرسانی به بدن
با دنبال کردن مراحل ذیل، ۱ محلول آبرسانی خوراکی تهیه نمایید:
-۵ فنجان (۱ لیتر) آب را بجوشانید.
-آب جوشیده را از منبع حرارتی دور نموده و شش قاشق چایخوری شکر و نصف قاشق چایخوری نمک به آن اضافه کرده و بهم بزنید.
-قبل از نوشیدن، آن را خنک نمایید.
-طعم دهندههای طبیعی بصورت آب میوه، عسل، یا شربت افرا به آن اضافه نمایید.
برخی از نوشیدنیها و مواد غذایی هم میتوانند به عنوان فرمولهای آبرسانی خوراکی عمل کنند، از جمله:
حریره (غلات پخته شده با آب)
آب برنج یا برنج کتهای
آب نارگیل سبز
آب میوه تازه، به طور ایدهآل، آب پرتقال، گلابی یا هلو
چای کمرنگ و بدون کافئین
سوپ هویج
مخلوط پوره موز با آب
وقت بهبودی خستگی گرمایی
در بیش افراد، نشانههای خستگی گرمایی طی ۳۰ دقیقه آغاز به بهبودی میکنند. با این وجود، اگر نشانهها پس از ۳۰ الی ۶۰ دقیقه بهبود نیافتند، میبایست به دنبال مراقبت پزشکی باشید.پزشک با ۱ یا ۲ لیتر مایع درونوریدی (IV) و الکترولیت اقدام به درمان خستگی حرارتی خواهد نمود.
اگر تزریق مایعات و استراحت نتواند نشانهها را برطرف بکند، دکتر از آزمایش خون و آزمایشهای بالینی دیگر برای رد سایر علل احتمالی استفاده میکند.اگر خستگی حرارتی به سرعت درمان شود، فرد در عرض ۲۴ الی ۴۸ ساعت به طور کامل بهبود مییابد.
مطالب مرتبط:
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟در گفتگو ها شرکت کنید.