شوک و انواع مختلف آن : سوختگی شوک امکان دارد به ۱ نوع شوک روانی یا فیزیولوژیک اشاره داشته باشد. شوک روانی در اثر یک رویداد تروماتیک درست کردن میشود و به عنوان اختلال استرس حاد هم شناخته میشود.

این نوع شوک سبب واکنش عاطفی قوی میشود و امکان دارد واکنش های فیزیکی هم درست کردن بکند.تمرکز این مقاله بر علل شوک فیزیولوژیک میباشد.زمانیکه خون کافی برای حفظ عملکرد درست اندام‌ها و بافت‌ها در بدن گردش نداشته باشد، بدن شوک را تجربه می‌کند.(شوک و انواع مختلف آن)

آشنایی با شوک و انواع مختلف آن

شوک چیست؟

این شوک می تواند ناشی از هر آسیب یا مشکلی باشد که بر جریان خون در بدن تأثیر بگذارد. شوک می تواند منجر به نارسایی ارگان های متعدد و هم چنین عوارض تهدید کننده حیات شود.انواع مختلفی از شوک وجود دارد. آنان بر اساس آنچه بر جریان خون تأثیر گذاشته میباشد، در ۴ دسته اصلی قرار می گیرند. ۴ نوع عمده عبارتند از:

شوک انسدادی
شوک قلبی
شوک توزیعی
شوک هیپوولمیک

همه انواع شوک تهدید کننده حیات هستند. در گونه بروز علائم شوک، فوراً از دکتر یاری بگیرید.(شوک و انواع مختلف آن)

علائم و نشانه های شوک چیست؟

اگر دچار شوک بشوید، امکان دارد ۱ یا چند مورد از علائم ذیل را تجربه کنید:

نبض سریع، ضعیف یا غایب
ضربان قلب نامنظم
تنفس سریع و کم عمق
سبکی سر
پوست خنک و لطیف
گشاد شدن مردمک ها
کم رنگی چشم ها
درد قفسه سینه
حالت تهوع
گیجی
اضطراب
کاهش ادرار
تشنگی و خشکی دهان
قند خون پایین
از دست دادن هوشیاری

چه چیزی سبب درست کردن شوک می شود؟

هر چیزی که بر جریان خون در بدن تأثیر بگذارد می تواند سبب شوک شود. برخی از دلایل شوک عبارتند از:

واکنش آلرژیک شدید
از دست دادن خون قابل توجه
نارسایی قلبی
عفونت های خون
کم آبی بدن
مسمومیت
سوختگی

انواع عمده شوک چیست؟

۴ نوع عمده شوک وجود دارد که هر کدام می تواند در اثر تعدادی از حوادث مختلف درست کردن شود.(شوک و انواع مختلف آن)

شوک انسدادی

شوک انسدادی زمانی اتفاق می‌افتد که خون نتواند به جایی از میبایست برسد. امبولی ریه یکی از مشکلاتی میباشد که امکان دارد سبب اختلال در جریان خون شود. شرایطی که می تواند سبب تجمع هوا یا مایع در حفره قفسه سینه شود هم می تواند منجر به شوک انسدادی شود. شامل:

پنوموتوراکس

هموتوراکس (خون در فضای بین دیواره قفسه سینه و ریه جمع می شود)
تامپوناد قلبی (خون یا مایعات فضای بین کیسه ای که قلب را احاطه کرده و عضله قلب را پر می کند)

شوک قلبی

آسیب به قلب می تواند جریان خون به بدن را کاهش دهد و منجر به شوک قلبی شود. علل شایع شوک قلبی عبارتند از:

آسیب به ماهیچه قلب
ریتم نامنظم قلب
ریتم قلب زیاد بکند

شوک توزیعی

شرایطی که سبب میشود رگ های خونی ریتم خود را از دست دهند، می توانند سبب شوک توزیعی شوند. وقتی که رگ‌های خونی ریتم خود را از دست می‌دهند، آنقدر باز و شل می‌شوند که فشار خون کافی به اندام‌ها نمی‌رسد. شوک توزیعی می تواند منجر به علائمی از جمله موارد ذیل شود:

گرگرفتگی
فشار خون پایین
از دست دادن هوشیاری

انواع مختلفی از شوک توزیعی وجود دارد که شامل موارد ذیل می شود:

شوک آنافیلاکسی عارضه ۱ واکنش آلرژیک شدید به نام آنافیلاکسی میباشد. واکنش های آلرژیک زمانی رخ میدهد که بدن شما به اشتباه ۱ ماده بی ضرر را مضر تلقی بکند. این مشکل ۱ واکنش ایمنی خطرناک را تحریک میکند.آنافیلاکسی معمولاً در اثر واکنش های آلرژیک به غذا، زهر حشرات، داروها یا لاتکس درست کردن میشود.(شوک و انواع مختلف آن)

شوک سپتیک شکل دیگری از شوک توزیعی میباشد. سپسیس، که به عنوان مسمومیت خون هم شناخته میشود، ۱ بیماری ناشی از عفونت میباشد که منجر به ورود باکتری به جریان خون میشود. شوک سپتیک زمانی رخ میدهد که باکتری ها و سموم آن ها آسیب جدی به بافت ها یا اندام های بدن وارد می کنند.

شوک عصبی ناشی از آسیب به سیستم عصبی مرکزی میباشد که معمولاً آسیب نخاعی میباشد. این شوک سبب گشاد شدن رگ‌های خونی می‌شود و امکان دارد پوست گرم و برافروخته شود. ضربان قلب بکند میشود و فشار خون زیاد پایین می آید.سمیت های دارویی و آسیب های مغزی هم می تواند منجر به شوک توزیعی شود.(شوک و انواع مختلف آن)

شوک هیپوولمیک

شوک هیپوولمیک زمانی اتفاق می افتد که خون کافی در رگ های خونی برای حمل اکسیژن به اندام های شما وجود ندارد. این می تواند به دلیل از دست دادن شدید خون، به عنوان مثال، در اثر جراحات درست کردن شود.(شوک و انواع مختلف آن)

خون اکسیژن و مواد مغذی حیاتی را به اندام های شما می رساند. اگر خون زیادی از دست دهید، اندام های شما نمی توانند به درستی کار کنند. کم آبی شدید هم می تواند سبب این نوع شوک شود.(شوک و انواع مختلف آن)

شوک چطور تشخیص داده می شود؟

پزشکان اغلب شوک را با علائم خارجی آن تشخیص می بدهند. آنان هم چنین امکان دارد موارد ذیل را بررسی کنند:

فشار خون پایین
نبض ضعیف
ضربان قلب سریع

وقتی که شوک را تشخیص دادند، اولویت اول آنان ارائه درمان برای گردش خون در بدن در سریع ترین وقت امکان دارد. این را میتوان با دادن مایعات، داروها، فرآورده های خونی و مراقبت های حمایتی انجام داد.وقتی که پایدار شد، دکتر می تواند علت شوک را تشخیص دهد. برای انجام اینکار، آنان امکان دارد ۱ یا چند آزمایش همچون تصویربرداری یا آزمایش خون را تجویز کنند.(شوک و انواع مختلف آن)

تصویربرداری

دکتر امکان دارد آزمایش های تصویربرداری را برای بررسی صدمات یا آسیب به بافت ها و اندام های داخلی شما تجویز بکند، مانند:

شکستگی استخوان
پارگی اندام
پارگی ماهیچه یا تاندون
رشد غیر طبیعی

چنین آزمایشاتی عبارتند از:

سونوگرافی
رادیوگرافی
سی تی اسکن
ام آر آی
آزمایش خون

دکتر امکان دارد از آزمایش خون برای بررسی علائم ذیل استفاده کند:

از دست دادن خون قابل توجه
عفونت در خون
مصرف بیشتر از حد دارو

درمان شوک

شوک می تواند منجر به بیهوشی، مشکلات تنفسی و حتی ایست قلبی شود:اگر مشکوک هستید که دچار شوک شده اید، فورا یاری پزشکی بگیرید.اگر مشکوک هستید که نفر دیگری دچار شوک شده میباشد، با ۱۱۵ تماس بگیرید و تا رسیدن یاری های حرفه ای، یاری های اولیه را ارائه بدهید.(شوک و انواع مختلف آن)

درمان یاری های اولیه

اگر مشکوک هستید فردی دچار شوک شده میباشد، با اورژانس تماس بگیرید. بعدا این مراحل را دنبال کنید:اگر بیهوش هستند، بررسی کنید که آیا هنوز نفس می کشند و ضربان قلب دارند یا خیر.اگر تنفس یا ضربان قلب را تشخیص ندادید، CPR را آغاز نمایید.اگر نفس می کشند:آنان را به پشت بخوابانید.
پاهای آنان را حداقل ۳۰ سانتی متر بالاتر از سطح زمین قرار بدهید. این موقعیت، که به عنوان موقعیت شوک شناخته میشود، به هدایت خون به اندام های حیاتی در جایی که بیش نیاز میباشد یاری میکند.آنان را با ۱ پتو یا لباس اضافی بپوشانید تا گرم شوند.

تنفس و ضربان قلب آنان را به طور منظم برای مشاهده تغییرات بررسی نمایید.اگر مشکوک هستید که فرد به سر، گردن یا کمر خود آسیب رسانده میباشد، از حرکت دادن او خودداری نمایید.یاری های اولیه را روی هر زخم قابل مشاهده اعمال نمایید.(شوک و انواع مختلف آن)

آمپول اپی نفرین

اگر مشکوک هستید که فرد ۱ واکنش آلرژیک را تجربه میکند، از او بپرسید که آیا آمپول اپی نفرین (EpiPen) همراه خود دارد یا خیر. افراد مبتلا به آلرژی شدید اغلب این نوع آمپول را حمل می کنند.این آمپول حاوی ۱ سوزن آسان برای تزریق با دوز هورمونی به نام اپی نفرین میباشد. میتوانید از آن برای درمان آنافیلاکسی استفاده نمایید.(شوک و انواع مختلف آن)

اگر آغاز به استفراغ کردند، سر آنان را به پهلو بچرخانید. اینکار به جلوگیری از خفگی یاری میکند. اگر مشکوک هستید که گردن یا کمرشان آسیب دیده میباشد، از چرخاندن سر خودداری نمایید. در عوض، گردن آنان را تثبیت نمایید و پایان بدنشان را به پهلو بچرخانید تا استفراغ از بین برود.

مراقبت پزشکی

برنامه درمانی پزشک برای شوک به علت بیماری بستگی دارد. انواع مختلف شوک به طور متفاوتی درمان میشوند. به عنوان مثال، دکتر امکان دارد از موارد ذیل استفاده کند:

اپی نفرین و سایر داروها برای درمان شوک آنافیلاکسی
انتقال خون برای جایگزینی خون از دست رفته و درمان شوک هیپوولمیک
داروها، جراحی قلب، یا سایر مداخلات برای درمان شوک قلبی
آنتی بیوتیک برای درمان شوک سپتیک

آیا میتوانید به طور کامل از شوک خلاص شوید؟

بهبودی کامل از شوک امکان دارد ولی اگر به اندازه کافی سریع درمان نشود، شوک می تواند منجر به آسیب دائمی اندام، ناتوانی و حتی مرگ شود. زیاد مهم میباشد که اگر مشکوک هستید فوراً با اورژانس تماس بگیرید.شانس بهبودی و چشم انداز بلند مدت شما به عوامل زیادی بستگی دارد، از جمله:

علت شوک

مدت زمانیکه در شوک بودید
ناحیه و میزان آسیب اندامی که متحمل شده میباشد
درمان و مراقبتی که دریافت کردید
سن و سابقه پزشکی

آیا میتوان از شوک جلوگیری کرد؟

برخی از انواع و موارد شوک قابل پیشگیری هستند. برای داشتن ۱ سبک زندگی ایمن و سالم قدم بردارید. مثلا:اگر آلرژی شدید برای شما تشخیص داده شده میباشد، از محرک ها اجتناب نمایید، ۱ تزریق کننده خودکار اپی نفرین به همراه داشته باشید و در نخستین نشانه واکنش آنافیلاکتیک از آن استفاده نمایید.(شوک و انواع مختلف آن)
برای کاهش خطر از دست دادن خون در اثر جراحات، هنگام شرکت در ورزش های تماسی، دوچرخه سواری و استفاده از تجهیزات خطرناک، از وسایل محافظ استفاده نمایید. هنگام سفر با وسایل نقلیه موتوری از کمربند ایمنی استفاده نمایید.
برای کاهش احتمال آسیب قلبی، رژیم غذایی متعادل داشته باشید، به طور منظم ورزش نمایید و از استعمال دخانیات و دود سیگار خودداری نمایید.با نوشیدن مایعات فراوان هیدراته بمانید. این امر به ویژه وقتی که در محیط های زیاد گرم یا مرطوب سپری می نمایید زیاد مهم میباشد.

مطالب مرتبط :