فیبروز ریوی و آشنایی با علائم آن : فیبروز ریوی از بیماری‌های مهم ریوی میباشد که بر سیستم تنفسی تأثیر می گذارد و سبب درست کردن زخم (فیبروز) و ضخیم شدن بافت ریه می‌شود. با بدتر شدن فیبروز ریوی، به تدریج مریض دچار تنگی نفس می‌شود. فیبروز ریوی می‌تواند بوسیله عوامل زیادی درست کردن شود ولی در بیش موارد، پزشکان نمی‌توانند علت درست کردن مشکل را مشخص کنند.

هنگامی علتی پیدا نشود، این بیماری، فیبروز ریوی ایدیوپاتیک نامیده می‌شود. آسیب ریه ناشی از فیبروز ریوی قابل اصلاح نیست، ولی داروها و روش‌های درمانی گاهی اوقات به کاهش علائم و بهبود کیفیت زندگی یاری می‌کنند.

فیبروز ریوی ایدیوپاتیک چیست؟وشامل چه علائمی می شود؟

نوع خاصی از پنومونی بینابینی مزمن، پیشرونده و فیبروز کننده میباشد که علت آن مشخص نیست. این بیماری شایع ترین نوع فیبروز ریه بوده که در بزرگسالان رخ میدهد.

IPF سبب درست کردن زخم در ریه ها شده و به مرور وقت با زیاد شدن زخم ها و ضخیم و سفت شدن بافت ریه، تنفس مریض سخت تر میگردد. تداوم این شرایط موجب میگردد ریه ها کارآیی خود در اکسیژن رسانی کافی به اندامهای بدن از دست داده و در موارد زیاد شدید منجر به مرگ مریض میگردد.

اگرچه بسیاری از متخصصان پزشکی معتقدند که احتمالا این امر ناشی از ترکیبی از عوامل ژنتیکی و محیطی میباشد. هنوز دلایل درست کردن این بیماری ناشناخته میباشد.

فیبروز ریوی و آشنایی با علائم آن

حقایقی در مورد IPF :

بیش کسانی که به IPF مبتلا میشوند بین ۵۰ تا ۷۰ سال سن دارند.
مردان بیشتری نسبت به زنان دارای IPF هستند.
بیشتر افراد مبتلا به IPF سیگار می کشند.

عوامل موثر در پیدایش فیبروز ریه ایدیوپاتیک (IPF)

اگرچه کلمه “ایدیوپاتیک” به معنای “علت ناشناخته” میباشد ، ولی شواهد نشان میدهد که عوامل خاصی وجود دارد که خطر ابتلا به IPF را زیاد شدن می بدهند. افراد سیگاری فعلی و سابق، بیش از افرادی که هرگز سیگار نکشیده اند دچار IPF میشوند. سن هم امکان دارد نقش داشته باشد زیرا IPF پیش از ۵۰ سالگی نادر میباشد.

واریانت های ژنتیکی همچون MUC5B ، TERT ، TERC ، DKC1 ، RTEL1 ، AKAP13 ، DSP ، FAM13A ، DPP9 و TOLLIP عامل خطر مهمی در ابتلا به IPF هستند. برخی شواهد نشان می بدهند که برخی از عفونت های ویروسی و آلودگی هوا هم امکان دارد از عوامل خطر برای IPF باشند.

هم چنین بسیاری از افراد مبتلا به فیبروز ریه ایدیوپاتیک به بیماری هایی همچون ریفلاکس معده (GERD) ، وقفه تنفسی در خواب و فشار خون ریوی هم مبتلا هستند.

علائم و نشانه های IPF چیست؟

در بیش تر افراد علائم و نشانه ها به آرامی ظاهر میشوند و عبارتند از:

تنگی نفس، به ویژه هنگام پیاده‌روی یا انجام سایر فعالیت‌ها
سرفه‌های خشک و کوتاه مزمن
وجود صدا در ریه ها که دکتر می تواند با استتوسکوپ (گوشی پزشکی) بشنود
پهن شدن نوک انگشتان دست و پا
احساس خستگی بیشتر از حد
درد در مفاصل
کاهش وزن بی‌دلیل

علائم و نشانه های IPF می تواند مشابه سایر بیماری های زخم ریه باشد. این بدان معناست که دکتر میبایست مطمئن شود که مریض، هیچ بیماری دیگری ندارد. شاید ضروری باشد مریض چندین بار به دکتر مراجعه بکند تا بفهمد آیا مبتلا به IPF میباشد یا خیر.

چطور دکتر از داشتن IPF مریض مطلع خواهد شد؟

تشخیص IPF به دلایل متعدد از جمله همپوشانی علایم و تظاهرات بالینی آن با برخی از بیماریها همچون آسم و یا ذات الریه، زیاد مشکل میباشد. بطور معمول پس از بررسی ها و آزمایشات متعدد، ۱ تیم متخصص مشتمل بر متخصصین ریه، رادیولوژیست، روماتولوژیست و پاتولوژیست در خصوص وجود این بیماری تصمیم گیری خواهند نمود.

در اول دکتر در مورد سابقه پزشکی مریض با او صحبت کرده و معاینه فیزیکی کامل انجام میدهد که شامل موارد ذیل می باشد:

دکتر با مریض در مورد مشکلاتی که امکان دارد به درست کردن آسیب ریوی منجر شود، صحبت میکند همچون سیگار کشیدن
در مورد هر دارویی که مریض مصرف میکند پرسش میکند.
درباره هر عاملی که در محیط کار و در بیرون امکان صدمه زدن و آسیب ریه میشود صحبت میکند.
با استتوسکوپ ( گوشی پزشکی )به صدای قفسه سینه بیمارگوش میدهد.
مرحله بعدی انجام برخی آزمایشات میباشد.
آزمایشاتی که نشان میدهد مریض مبتلا به IPF میباشد.

فیبروز ریوی و آشنایی با علائم آن

تست عملکرد ریوی (PFT):

این تست تنفسی، میزان جریان هوا در ریه های مریض، حجم هوا در ریه ها و مقدار اکسیژنی که ریه ها از هوا می گیرند را اندازه گیری میکند.

توموگرافی رایانه ای با وضوح بالا (HRCT):

نوع خاصی از سی تی اسکن میباشد که تصاویر کامل و با جزئیات از ریه های مریض نشان میدهد. این نوع اسکن می تواند در حالی که مریض به پشت خوابیده و روی سینه دراز کشیده تصویر گیرد. هم چنین می تواند در حین تنفس هوا، از ریه ها تصویر گیرد. HRCT 1 آزمایش زیاد ارزشمند میباشد که به دکتر یاری میکند بفهمد مریض IPF دارد یا ۹٫

آزمایش خون:

آزمایش خون در صورتی که مریض مبتلا به بیماری های دیگر باشد را نشان میدهد. در این آزمایش آنتی بادی ها بررسی میشوند. اینها نشان می بدهند که آیا مریض دارای بیماری هایی همچون آرتریت روماتوئید یا اسکلرودرمی میباشد یا خیر. برخی از افراد مبتلا به این بیماری ها، پیش از این که علائم دیگری نشان بدهند دچار مشکلات ریوی هستند.

تست ۶ دقیقه پیاده روی (۶MWT):

در این آزمون مشخص میشود که چه میزان مسافتی بیمارمی تواند راه برود و میزان اکسیژن بدن را هنگام راه رفتن اندازه گیری می کنند.

برونکوسکوپی:

تعدادی از بیماران برای اطمینان از داشتن IPF نیاز به انجام برونکوسکوپی دارند. این آزمایش نمونه های مایع و بافت را از ریه های بیمار جمع میکند. اول دکتر پشت گلو را بی حس میکند.

بعدا از ۱ لوله نازک (برونکوسکوپ انعطاف پذیر) استفاده میکند که تقریبا به اندازه ۱ مداد میباشد که از گلو به داخل ریه ها وارد میشود و در نهایت نمونه ها را جمع میکند.این آزمایش به دکتر یاری میکند تا از داشتن IPF مریض مطلع شود. برونکوسکوپی ۱ روش سرپایی میباشد و نیازی به بستری شدن در بیمارستان نیست.

جراحی بیوپسی ریه:

تعدادی از بیماران برای اطمینان از داشتن IPF نیاز به بیوپسی ریه دارند. بیوپسی ریه نوعی جراحی برای گرفتن نمونه هایی از بافت ریه برای آزمایش میباشد. جراح برش هایی را در کنار سینه مریض درست کردن می کنند که طول آنان ۱ اینچ (۲.۵ سانتی متر) میباشد. بعدا جراح از ابزار و دوربین های کوچک برای جمع آوری نمونه ها از ریه های مریض استفاده میکند. بعد از بیوپسی میبایست مریض چند روز در بیمارستان بماند.

درمان IPF چیست؟

اهداف اصلی در بیماری فیبروز ریوی ایدیوپاتیک، کاهش سرعت پیشرفت بیماری، کاهش علایم بیمار و بهبود کیفیت زندگی در مبتلایان میباشد. اگرچه هیچ درمانی قطعی برای IPF وجود ندارد. روشهای درمانی فعلی صرفا نقش حمایتی داشته و عمدتا بصورت ترکیبی برای بیماران تجویز میشوند. این درمان ها عبارتند از: دارویی، توانبخشی ریوی، پیوند ریه و اکسیژن درمانی

دارویی

اگرچه برخی از تحقیقات اخیر نشان میدهد بعضی از درمان های دارویی امکان دارد مفید باشد، ولی این درمانها در همه افراد بطور یکسان اثربخش نیستند. هم چنین بسیاری از این داروها نیاز به مطالعه بیش دارند.

توانبخشی ریوی

توانبخشی ریوی شامل طیف وسیعی از اقدامات آموزشی، درمانی و توانبخشی برای بیماران مبتلا به بیماری ریه میباشد. این تمرینات سبب تقویت دست و پاها میشوند. هنگامی مریض قویتر میشود و فرم بهتری پیدا میکند، احساس بهتری خواهد داشت و می تواند کارهای بیشتری انجام دهد. این برنامه ها هم چنین به مریض می آموزند که چطور با پایان استرس های ناشی از بیماری ریوی کنار بیاید.

آنان به بیماران می آموزند که چطور کارهای روزمره خود را مدیریت کرده و از اکسیژن خود استفاده کنند. این تمرین ها شامل ورزشها ،تمرینات تنفسی، درمان مکمل اکسیژن است که جهت بهبـود الگوهای تنفسی استفاده میشود.

پیوند ریه

پیوند ریه می تواند انتخاب درستی برای برخی از بیماران با صلاحدید دکتر باشد. ولی، برای همه متناسب نیست.

اکسیژن درمانی

اکسیژن درمانی معمولا برای بیماران مبتلا به فیبروز ریوی تجویز میشود. این درمان برای درمان سطح پایین اکسیژن خون که ناشی از زخم در ریه ها میباشد، استفاده میشود. فیبروز از انتقال اکسیژن و دی اکسید کربن به داخل بدن جلوگیری میکند. جریان ثابت اکسیژن خالص، سبب زیاد شدن غلظت اکسیژن در ریه ها و زیاد شدن سطح اکسیژن در جریان خون میشود.

زندگی با فیبروز ریوی ایدیوپاتیک

فیبروز ریوی ایدیوپاتیک یک بیماری جدی میباشد و تأثیر زیادی در زندگی شما و عزیزانتان خواهد داشت. برای سالم ماندن تا حد ممکن، برنامه درمانی خود را دنبال نمایید و به طور مرتب به دکتر مراجعه نمایید تا مطمئن بشوید درمان شما موثر میباشد

خوردن غذاهای سالم:

۱ رژیم غذایی به طور کامل متناسب از میوه ها، سبزیجات، غلات کامل، لبنیات کم چرب یا فاقد چربی و پروتئین بدون چربی برای بدن شما مفید میباشد. خوردن وعده های غذایی کم حجم، به ریه های شما فضای بیشتری برای تنفس میدهد.

ورزش:

در هر روز پیاده روی یا دوچرخه سواری داشته باشید. اینکار می تواند ریه های شما را تقویت کرده و استرس را کاهش دهد. اگر هنگام فعالیت، نفس کشیدن دشوار است، از دکتر خود در مورد استفاده از اکسیژن در طول تمرین بپرسید.

ترک نمودن سیگار:

سیگار و سایر محصول های تنباکو به ریه های شما آسیب می رساند و مشکلات تنفسی را بدتر میکند. دکتر شما می تواند برنامه هایی را برای یاری به ترک شما نظر دهد.

فیبروز ریوی و آشنایی با علائم آن

تزریق واکسن آنفولانزا:

واکسن ها می توانند شما را در برابر عفونت هایی همچون آنفولانزا یا ذات الریه که می تواند به ریه های شما آسیب برساند، محافظت کنند. شما هر سال به تزریق آنفولانزا نیاز دارید. تلاش نمایید از کسانی که سرما خورده اند، دوری نمایید.

راههای رسیدن به آرامش:

چیزهای کم اهمیت که از آنان لذت می برید راههای عالی برای مبارزه با استرس هستند. مطالعه ، نقاشی یا مدیتیشن را امتحان نمایید.

مطالب مرتبط :