آموزش خارج کردن جسم از گلوی کودک : گیرکردن جسم در گلوی کودک در حین خوردن و یا بازی کردن به مراتب اتفاق می افتد که با انجام چند حرکت و تصویر العمل صحیح میتوان شی را از گلوی کودک خارج نمود. نوزادان معمولا بیشتر از هر موجود دیگری نیاز به مراقبت دارند . نوزاد انسان نیز هیچ گاه از دید پدر و مادرش دور نیست . مخصوصا زمانی که در حالا خوردن غذا یا شیر میباشد.

گاهی اوقات کودکان با مشکلات بلع روبرو می شوند و والدین نمی توانند علت را تشخیص دهند .  حالا در این قسمت از خدمات پرستاری همراه شما در مورد گیر کردن اجسام و غذا درون گلوی کودک و چگونگی خارج کردن آن ها برای شما توضیحاتی را ارائه خواهیم داد.

🚨 گیر کردن جسم و غذا در گلوی کودک و راه‌های خارج کردن آن

❓ چرا راه گلوی کودکان به‌راحتی مسدود می‌شود؟

کودکان، مخصوصا اون‌هایی که تازه راه افتادن و شروع به کشف دنیا می‌کنن 🌍👶، به‌شدت کنجکاو هستن و دوست دارن همه‌چیز رو با دهانشون امتحان کنن. هر چیزی که براشون جالب باشه – چه ریز و چه درشت – ممکنه راهش رو به دهان کودک پیدا کنه! 🍭🧩🔑

از طرفی، ساختار گلو و مجاری تنفسی در کودکان بسیار باریک‌تر و حساس‌تر از بزرگسالانه. همین باعث می‌شه که حتی یک تکه غذای کوچک یا جسم خارجی، سریع‌تر باعث انسداد راه هوا بشه.

وقتی این اتفاق می‌افته:

• کودک نمی‌تونه به‌خوبی نفس بکشه 😮‍💨

• صدا یا گریه‌اش قطع می‌شه 🔇

• ممکنه دچار سرفه‌های شدید، کبودی لب‌ها یا حتی بیهوشی بشه ⚠️

🧸 عوامل رایج انسداد راه هوایی در کودکان

🔹 قرار دادن اجسام کوچک در دهان (مهره، سکه، دکمه، اسباب‌بازی ریز)
🔹 خوردن مواد غذایی سفت مثل آجیل 🥜، هویج خام 🥕 یا آب‌نبات
🔹 خندیدن یا دویدن هنگام غذا خوردن
🔹 بلعیدن ناگهانی لقمه‌های بزرگ

🛠️ چطور جسم یا غذا رو از گلوی کودک خارج کنیم؟

🔸 مرحله ۱: حفظ خونسردی

اولین و مهم‌ترین کار اینه که والدین یا مراقب خونسردی خودشون رو حفظ کنن 🧘. وحشت‌زدگی باعث می‌شه اقدامات درست رو فراموش کنید.

🔸 مرحله ۲: بررسی وضعیت کودک

• اگر کودک سرفه می‌کنه یا صدا در میاره 👉 به او فرصت بدید تا خودش جسم رو بیرون بیاره. فقط تشویقش کنید به سرفه کردن.

• اگر کودک نمی‌تونه گریه یا صحبت کنه، تنفس نداره یا کبود شده 👉 راه هوا کاملا بسته شده و باید سریعا اقدام کنید.

🔸 مرحله ۳: کمک‌های اولیه بر اساس سن

👶 کودک زیر ۱ سال:

• کودک رو روی ساعد خود به شکم بخوابونید، سرش پایین‌تر از بدن باشه.

• با کف دست، ۵ ضربه محکم و کنترل‌شده به پشت بین دو کتف وارد کنید.

• اگر جسم خارج نشد، کودک رو به پشت برگردونید و با دو انگشت، ۵ فشار روی وسط قفسه سینه وارد کنید.

• این چرخه رو تکرار کنید تا جسم خارج بشه یا کمک برسد.

🧒 کودک بالای ۱ سال:

• از مانور هایملیخ (Heimlich Maneuver) استفاده کنید:

  • پشت کودک بایستید، دست‌ها رو دور شکمش حلقه کنید.

  • یک دست رو مشت کنید و روی شکم، کمی بالاتر از ناف قرار بدید.

  • با دست دیگه مشت رو بگیرید و سریع و محکم به سمت داخل و بالا فشار وارد کنید.

  • این کار رو تکرار کنید تا جسم بیرون بیاد.

📞 چه زمانی باید اورژانس رو خبر کنیم؟

• اگر بعد از اقدامات اولیه جسم خارج نشد

• اگر کودک بیهوش شد

• اگر کودک دچار مشکلات شدید تنفسی شد

👉 در این شرایط باید بلافاصله اورژانس (۱۱۵) تماس بگیرید.

✨ توصیه‌های پیشگیرانه برای والدین

• هرگز به کودک زیر ۵ سال آجیل و تنقلات سخت ندید.

• اسباب‌بازی‌های کوچک یا دارای قطعات ریز رو از دسترس کودک دور نگه دارید.

• همیشه هنگام غذا خوردن کودک رو زیر نظر داشته باشید.

• به کودک یاد بدید که آرام غذا بخوره و هنگام غذا خوردن نخنده یا ندوه.

✅ جمع‌بندی:
انسداد راه هوایی در کودکان یک اورژانس پزشکی هست و می‌تونه در چند دقیقه زندگی کودک رو تهدید کنه 🚨. پس والدین باید هم پیشگیری رو جدی بگیرن و هم روش‌های کمک اولیه رو بلد باشن.

---

⚠️ اجسامی که برای کودکان بسیار خطرناک‌اند (و باید دور از دسترس باشند)

کودکان نوپا و بچه‌هایی که تازه چهار دست و پا یا راه افتادن را شروع کرده‌اند خیلی کنجکاوند و همه‌چیز را به دهان می‌برند. بعضی اجسام کوچک یا خوراکی‌ها می‌توانند باعث انسداد کامل راه هوایی و خفگی شوند. از مهم‌ترین و خطرناک‌ترین موارد می‌توان به این‌ها اشاره کرد:

• 🥜 آجیل، مخصوصاً بادام‌زمینی

• 🌽 ذرت خام یا پخته، دانه‌های برشته غلات

• 🍉 هسته و تکه‌های سفت میوه (مثل هسته هندوانه، هلو، گیلاس)

• 🍬 آب‌نبات (خصوصاً سفت)

• 🎯 اسباب‌بازی‌های کوچک یا قطعات قابل جدا شدن اسباب‌بازی

• 🪙 سکه، دکمه، مهره، قطعات پلاستیکی یا فلزی کوچک

• 🌻 تخمه آفتابگردان، خوراکی‌های گرد و براق

• 🔴 اجسام گرد و کوچک که کامل می‌توانند راه هوا را ببندند

🛠️ آموزش کامل: چطور جسم را از گلوی کودک خارج کنیم (براساس سن)

⚠️ نکته مهم: اگر جسم را می‌بینید و قابل برداشتن است، با احتیاط و فقط اگر کاملاً مشخص است، با انگشت بردارید. در غیر این صورت از دست‌ورزی‌های داخلی (sweep) خودداری کنید چون ممکن است جسم را بیشتر داخل ببرید.

👶 کودک زیر ۱ سال (نوزاد و شیرخوار)

1. اگر کودک سرفه می‌کند و صدا دارد → به او فرصت بدهید سرفه کند (سرفه می‌تواند جسم را خارج کند).

2. اگر نمی‌تواند سرفه کند، گریه یا نفس بکشد → فوراً اقدام کنید:

   • کودک را روی ساعد خود قرار دهید به‌صورت طاق‌باز (سر رو پایین‌تر از تنه).

   • ۵ ضربه محکم بین دو کتف با پاشنه دست بزنید.

   • اگر جسم خارج نشد، کودک را به پشت برگردانید و با دو انگشت (اشاره و میانی) ۵ فشار سریع روی نقطه بین خطوط نوک سینه (وسط قفسه سینه، پایین‌تر از خط نوک پستان) وارد کنید.

   • چرخه‌ی ۵ ضربه پشت + ۵ فشار قفسه را تکرار کنید تا جسم بیرون بیاید یا کودک بی‌هوش شود.

   • اگر بی‌هوش شد: فوراً اورژانس تماس بگیرید و ماساژ قلبی (CPR) مخصوص نوزاد را آغاز کنید.

🧒 کودک ۱ تا ۸ سال

1. اگر کودک سرفه می‌کند و می‌تواند نفس بکشد یا حرف بزند → اجازه دهید خودش سرفه کند.

2. اگر نمی‌تواند نفس بکشد، صحبت کند یا آبی‌رنگ/کبودی شده → راه هوایی مسدود است:

   • مانور هایملیخ (Heimlich) را اجرا کنید: پشت کودک بایستید، دست‌ها را دور شکمش حلقه کنید، یک دست را مشت کرده و بالاتر از ناف قرار دهید، با دست دیگر مشت را بگیرید و فشار قوی و سریع به سمت داخل و بالا وارد کنید تا جسم خارج شود.

   • تکرار کنید تا جسم خارج شود یا کودک بی‌هوش شود.

   • اگر کودک بی‌هوش شد: او را به زمین صاف برگردانید، فوراً اورژانس را خبر کنید و CPR مخصوص کودکان را آغاز کنید.

👦 نوجوانان و بزرگسالان جوان

• از مانور هایملیخ استفاده کنید. اگر قادر نیستید با یک نفر انجام دهید، فشار قفسه سینه و تلاش برای خارج کردن جسم با تلاش‌های محیطی را ادامه دهید و فوری اورژانس را خبر کنید.

🚫 کارهایی که هرگز نباید انجام داد

• هرگز بدون دیدن واضح جسم داخل دهان، با دست انگشتان را داخل گلو نکنید — ممکن است جسم را عمیق‌تر ببرید.

• از دادن آب یا خوراکی برای “روشن کردن” راه تنفس در حالت انسداد کامل خودداری کنید.

• تلاش نکنید با استفاده از وسایل تیز یا قلاب جسم را بیرون بکشید — خطر آسیب به گلو و نای بسیار بالاست.

📞 چه زمانی فوراً با اورژانس تماس بگیریم؟ (۱۱۵)

• اگر جسم خارج نشد و کودک تنفس ندارد یا بی‌هوش شد.

• اگر کودک دچار تنگی نفس شدید، کبودی لب‌ها یا عدم پاسخ‌دهی شد.

• حتی اگر جسم خارج شد ولی کودک سرفه، تنفس نامنظم، خون‌ریزی گلو یا درد شدید دارد — به مراکز درمانی مراجعه کنید.

✅ نکات پیشگیرانه (خیلی مهم!)

• هر چیزی که از اندازه‌ی یک سکه کوچک‌تر است را از دسترس کودک دور نگه دارید.

• خوراکی‌های خطرناک را تا زمانی که کودک بزرگ‌تر نشده (حداقل ۴–۵ سال بسته به خوراکی) به او ندهید: آجیل، بادام‌زمینی، ته‌سیگار، هسته میوه، آب‌نبات سفت و غیره.

• هنگام غذا خوردن کودک را نشانده و حواس‌پرتی (دویدن، خنده زیاد) را حذف کنید.

• اسباب‌بازی‌ها را براساس رده سنی بخرید و قطعات کوچک را چک کنید.

• مراقب وسایل خانه مثل دکمه، سکه، باتری کوچک (باتری دکمه‌ای بسیار خطرناک است) باشید.

• والدین و مراقبین حتما دوره کمک‌های اولیه و CPR مخصوص کودکان و نوزادان را بگذرانند — این آموزش‌ها جان می‌گیرند! 🩺❤️

✅ چک‌لیست سریع هنگام بروز انسداد

• کودک سرفه/صدا دارد؟ → اجازه دهید سرفه کند.

• کودک نمی‌تواند نفس بکشد/صحبت کند/کبودی دارد؟ → اقدامات فوریتی (بند «کودک زیر ۱ سال» یا «۱ تا ۸ سال») را آغاز کنید.

• جسم قابل دیدن است و دسترسی آسان دارد؟ → با احتیاط و فقط اگر کاملاً معلوم است بیرون بیاورید.

• بعد از هر حادثه: حتی اگر جسم خارج شد، بررسی پزشکی توصیه می‌شود.

---

نشانه ها و علائم ماندن چیزی در گلوی کودک

علائم ورود جسم خارجی به مجاری تنفسی، در ۳ مرحله دیده می شود.

در مرحله ابتدا پس از ورود جسم خارجی به مجاری تنفسی کودک با علائمی مانند :سرفه های شدید ، گریه و ضعف کودک، کبودشدن و حالت تهوع روبرو می شود.

در مرحله دوم بعد از چند دقیقه مریض خسته شده و سرفه ها متوقف می شود . این مرحله زیاد گول زننده و خطرناک میباشد که اطرافیان فکر می کنند خطر رفع شده میباشد.

در مرحله آخر عوارضی مانند تنگی نفس، عفونت و … به وجود می آید.

---

دریابید که با چه انسدادی روبرو هستید(آموزش خارج کردن جسم از گلوی کودک)

در اکثر مواقع مجاری تنفس بصورت کامل مسدود نمی شود و مقداری راه برای گذر هوا وجود دارد و انسداد ناقص میباشد . انسداد کامل و انسداد ناقص هر کدام علائم و نشانه های خود را دارند و نوع برخورد با هر کدام از آن ها متفاوت میباشد بنابراین شما میبایست پیش از هر اقدامی دریابید که با چه انسدادی روبرو هستید.

---

⚠️ پیش از شروع اقدامات لازم برای خارج‌کردن جسم از گلوی کودک چه کنیم؟

۱) بلافاصله با فوریت‌های پزشکی تماس بگیرید 📞

• در ایران شماره‌ی اورژانس: ۱۱۵.

• اگر کسی کنار شما هست، از او بخواهید فوراً تماس بگیرد تا خودتان آزاد باشید برای کمک.

• به اپراتور وضعیت را کوتاه و واضح بگویید: «خفگی / انسداد راه هوایی — کودک — سن … — وضعیت تنفس/هوشیاری». اپراتور ممکن است شما را راهنمایی کند — مراحل را دقیق اجرا کنید.

۲) اول خودتان را آرام کنید — کنترل احساسات کلیدیه 🧘‍♂️

• عصبی شدن مانع تصمیم‌گیری درست می‌شود. چند نفس عمیق بکشید و با لحنی مطمئن دستور بدهید یا اطرافیان را هدایت کنید.

• اگر فرزندتان را بترسانید، اوضاع بدتر می‌شود.

۳) سریع اما با دقت وضعیت را ارزیابی کنید 🔍

• ببینید کودک آیا قادر به سرفه، گریه، صحبت یا دم و بازدم است یا نه.

  • اگر می‌تواند سرفه کند یا صدا تولید کند → به او فرصت بدهید خودش سرفه کند؛ معمولاً سرفه مؤثرترین راه بیرون انداختن جسم است.

  • اگر نمی‌تواند نفس بکشد، صحبت کند یا کبود/بی‌حال شده → راه هوایی احتمالاً کاملاً بسته است و باید فوراً اقدام کنید.

• میزان هوشیاری را بسنجید (پاسخ به صدا/لمس).

۴) کمک بخواهید و وظایف را تقسیم کنید 👥

• یکی تماس با اورژانس بگیرد.

• یکی مسئول نگه‌داشتن سایر فرزندان/آشفتگی محیط شود.

• اگر کسی کنار شما آموزش کمک‌های اولیه دیده، از او بخواهید کمک کند. (آموزش خارج کردن جسم از گلوی کودک)

۵) از دیدن داخل دهان فقط در صورتی که کاملاً واضح است اقدام به برداشتن کنید 👀✋

• اگر جسم را مستقیماً می‌بینید و با انگشت شست و سبابه می‌توانید به‌راحتی بیرونش بیاورید → با احتیاط و سریع خارج کنید.

• اگر جسم را نمی‌بینید، هرگز دست‌تان را داخل دهان کودک نکنید — ممکن است جسم را عمیق‌تر ببرید و انسداد ناقص را به انسداد کامل تبدیل کنید. (آموزش خارج کردن جسم از گلوی کودک)

• هنگام نگاه کردن سر کودک را کمی عقب بکشید تا دید بهتر شود؛ اما مراقب گردن و مهره‌ها باشید (به‌ویژه در ضربه سر).

۶) از دادن آب یا غذا صرف‌نظر کنید 🚫

• دادن آب، شیر یا خوراکی ممکن است وضعیت را بدتر کند و جسم را بیشتر جا به جا کند. تا زمانی که وضعیت تثبیت نشده، از دادن مایعات خودداری کنید. (آموزش خارج کردن جسم از گلوی کودک)

۷) محیط را امن و آماده کنید 🔄

• کودک را روی سطح صاف اما نرم (مثلاً ران خود یا میز) قرار دهید تا در صورت از دست دادن هوشیاری بتوانید سریع CPR شروع کنید.

• لباس‌های تنگ را آزاد کنید (یقه، زیپ، دکمه).

• چراغ‌ها و مسیر را روشن نگه دارید تا جمعیت و اورژانس بتوانند وارد شوند. (آموزش خارج کردن جسم از گلوی کودک)

۸) اگر نوزاد است یا هنگام غذا خوردن/شیر خوردن است، مراقبت ویژه کنید 👶

• نوزاد را هیچ‌گاه از دید دور نگذارید، به‌ویژه هنگام خوردن غذا یا شیر. (آموزش خارج کردن جسم از گلوی کودک)

• اگر علائم تنفسی تشدید شد (گرفتی صدا، افت هوشیاری)، فوراً اقدام درمانی را شروع کنید (و همزمان اورژانس را خبر کنید).

۹) آماده باشید برای انجام کمک‌های اولیه/مانورهای مناسب 🛠️

• در حالی که کمک در راه است، ذهن خود را برای انجام مانور مناسب (براساس سن کودک) آماده کنید یا منتظر دستور اپراتور بمانید.

• اگر آموزش CPR یا مانور هایملیخ ندیده‌اید، اپراتور اورژانس می‌تواند شما را گام‌به‌گام راهنمایی کند. (آموزش خارج کردن جسم از گلوی کودک)

۱۰) پس از خارج شدن جسم — حتی اگر کودک به‌ظاهر خوب شد، پیگیری پزشکی لازم است 🩺

• ممکن است آسیب داخلی، تورم یا باقی‌ماندن ذرات ریز وجود داشته باشد. مراجعه به مرکز درمانی توصیه می‌شود.

🔚 نکات کلیدی خلاصه

• فوراً اورژانس را خبر کنید.

• آرامش خود را حفظ کنید و اطرافیان را هدایت کنید.

• اگر کودک سرفه می‌کند، اجازه دهید خودش تلاش کند؛ اگر نیست، آماده انجام اقدامات شوید.

• فقط در صورت دیدن واضح جسم، با احتیاط آن را خارج کنید — در غیر این صورت هرگز دست را داخل دهان نکنید.

• آموزش کمک‌های اولیه و CPR را بگذرانید — این آموزش‌ها جان‌سازند. (آموزش خارج کردن جسم از گلوی کودک)

---

بعد از گلو گیر شدن کودک میبایست چه کاری انجام داد ؟

ابتدا این که میبایست مراحل چندگانه را در نظر داشته باشید که این تکنیک ها با یکدیگر متفاوت هستند و بستگی به سن کودک دارند.

حالا در این قسمت راه حل های ممکن را برای نوزادان ذیل یک سال و بالای یک سال بیان می کنیم. (آموزش خارج کردن جسم از گلوی کودک)

---

آموزش خارج کردن جسم از گلوی کودکان ذیل یک سال

به یاد داشته باشید که برخورد با نوزاد ذیل یک سال زیاد ظریف و حساس میباشد و میبایست تمرکز صد در صدی داشته باشید تا آسیبی به او نرسد.

---

🪄 مرحله ۱: بررسی و شناسایی عامل انسداد گلو

ابتدا ببینید چه چیزی باعث مسدود شدن گلو شده است 👀. انسداد می‌تواند شامل بزاق 💧، ترشحات، تکه‌های غذا 🍌🍞 یا اجسام خارجی 🧩 باشد. کودکان زیر ۶ ماه بیشتر در معرض انسداد با مایعات هستند 🍼.

اگر مشکل ناشی از مایعات است، می‌توان از سرنگ حبابی استفاده کرد 💡. حباب انتهای سرنگ را فشار دهید و لوله باریک را آرام وارد دهان کودک کنید 🫧، سپس فشار را رها کنید تا مایع هدایت شود 💨.

هرگز از انگشت برای خارج کردن اجسام جامد یا تکه‌های غذا استفاده نکنید ⚠️. این کار ممکن است جسم را به عمق بیشتری ببرد و انسداد شدیدتر شود 😰. (آموزش خارج کردن جسم از گلوی کودک)

اجازه دهید کودک خودش سرفه کند 🤧💪. سرفه بهترین روش طبیعی برای خارج کردن جسم است.

به حالات کودک دقت کنید 👁️. اگر کودک سنگین نفس می‌کشد یا با صدا نفس می‌کشد 😮‍💨، احتمالاً جسم در قسمت انتهایی گلو گیر کرده و سرنگ حبابی مؤثر نیست 🚫. (آموزش خارج کردن جسم از گلوی کودک)

در این شرایط بهتر است اقدامات بعدی مانند پشت زدن کودک 🫲 یا مانور هایملیخ 🫱 بر اساس سن او انجام شود.

---

🪄 مرحله ۲: به پشت کودک زدن 🫲👶

ابتدا روی یک صندلی محکم بنشینید و کودک را روی ران خود قرار دهید 👖. سر کودک را کمی رو به پایین قرار دهید تا وزن کودک روی شما بیفتد و گلو راحت‌تر باز شود ⬇️. با دست چپ خود سر و گردن کودک را کنترل کنید 🖐️ و مراقب باشید آسیبی به گردن وارد نشود. این کار باعث می‌شود ضربه‌ها دقیق و مؤثر باشند. (آموزش خارج کردن جسم از گلوی کودک)

با کف دست راست خود ۵ ضربه محکم بین دو شانه کودک 👏 وارد کنید. دقت کنید که ضربه‌ها محکم باشند اما نه آنقدر که به بدن کودک آسیب برسد ⚠️. هدف این است که اجسام یا غذا از گلو خارج شود، نه آسیب رساندن به کودک.

پس از ۵ ضربه، دست خود را نگه دارید و به دقت نفس کشیدن کودک را بررسی کنید 🫁. اگر کودک هنوز نفس می‌کشد با صدای غیر طبیعی یا نفس‌نفس می‌زند 😮‍💨، دوباره همان چرخه ۵ ضربه را تکرار کنید 🔁 تا راه هوایی کودک باز شود. (آموزش خارج کردن جسم از گلوی کودک)

💡 نکته مهم: هنگام ضربه زدن، مراقب باشید که کودک آرام باشد و بدنش ثابت باشد. ضربه‌ها باید دقیق و با فاصله کوتاه باشند، نه سریع و پشت سر هم. (آموزش خارج کردن جسم از گلوی کودک)

🎯 چرا این روش مؤثر است؟

• با پایین گرفتن سر کودک و ضربه به پشت، نیروی گرانش و فشار ضربه کمک می‌کند جسم یا غذا از مسیر گلو خارج شود.

• این روش برای کودکان زیر ۱ سال و نوزادان بهترین گزینه است تا مانع استفاده از مانور هایملیخ شود که برای نوزادان خطرناک است. (آموزش خارج کردن جسم از گلوی کودک)

---

🪄 مرحله ۳: فشار روی سینه 🫱👶

اگر به پشت زدن کودک کمکی نکرد، می‌توان از فشار روی سینه استفاده کرد 💪. همانند مرحله قبل روی صندلی بنشینید و کودک را به پشت برگردانید، صورت رو به بالا باشد ⬆️. پوزیشن کودک باید ثابت باشد و بدن او روی ران شما قرار گیرد.

با انگشت اشاره و وسط، استخوان سینه کودک را لمس کنید 👆. زمانی که استخوان سینه را پیدا کردید، ۵ فشار ملایم اما محکم وارد کنید. فشار باید به اندازه‌ای باشد که جسم یا غذا از گلو خارج شود، نه بیشتر ⚠️.

پس از ۵ فشار، دو ثانیه مکث کنید ⏱️ و نفس کشیدن کودک را بررسی کنید 🫁. اگر هیچ پیشرفتی مشاهده نکردید، فشار را کمی تیزتر و دقیق‌تر اعمال کنید 🔁.

اگر کودک هوشیار است 🙂، مراحل پشت زدن و فشار روی سینه را دوباره تکرار کنید تا راه هوایی کاملاً آزاد شود.

💡 نکته مهم:
اگر کودک بی‌هوش شد یا هیچ علائمی از بهبودی ندارد 😰، بلافاصله احیای قلبی-ریوی (CPR) را شروع کنید و همزمان اورژانس (۱۱۵) را خبر کنید 🚨. (آموزش خارج کردن جسم از گلوی کودک)

🎯 این روش برای کودکان زیر ۱ سال و نوزادان بسیار ایمن است و با ترکیب به پشت زدن + فشار روی سینه می‌توان بیشتر انسدادها را خارج کرد بدون اینکه خطر آسیب جدی ایجاد شود. (آموزش خارج کردن جسم از گلوی کودک)

---

🪄 مرحله ۴: احیا کردن و نجات کودک 🫁👶

اگر تمام اقدامات قبلی مؤثر نبود و کودک بی‌هوش یا به سختی نفس می‌کشد 😰، باید فوراً احیا (CPR) را آغاز کنید 🚨.

ابتدا کودک را روی یک سطح صاف به پشت بخوابانید 🛏️. سر و پاهای کودک را صاف نگه دارید ✨ تا مسیر هوا باز باشد و آسیب وارد نشود.

دهان خود را روی دهان کودک قرار دهید 👄 و دو نفس ملایم و کامل به او بدهید 💨. این نفس باید قدری قوی باشد که سینه کودک بالا بیاید و سپس پایین رفتن سینه را مشاهده کنید.

این نفس‌های دوتایی را چهار بار تکرار کنید 🔁. بین هر تنفس دقت کنید که نفس قبلی کامل خارج شده باشد قبل از دادن نفس بعدی.

💡 نکته مهم: هدف این مرحله باز کردن مسیر تنفسی و تنفس کودک است 🫁. جسم یا غذا ممکن است با سرفه بعدی یا بالا آمدن سینه خارج شود، بنابراین ابتدا بازگرداندن نفس کودک اولویت دارد.

اگر بعد از این مرحله کودک هوشیار شد و نفس می‌کشد 🙂، می‌توانید جسم باقی‌مانده را با روش‌های پشت زدن یا سرفه طبیعی خارج کنید. (آموزش خارج کردن جسم از گلوی کودک)

---

🪄 مرحله ۵: کمپرس سینه 🫱👶

کودک را مانند مرحله قبل روی یک سطح صاف بخوابانید 🛏️، صورت رو به بالا باشد و بدن کودک صاف قرار گیرد ✨.

با انگشت اشاره و وسط، استخوان سینه کودک را لمس کنید 👆. حالا ۳۰ فشار سریع و محکم وارد کنید 💪. عمق فشار تقریبی ۴ سانتی‌متر باشد تا مؤثر باشد، نه بیشتر ⚠️. (آموزش خارج کردن جسم از گلوی کودک)

پس از هر ۳۰ فشار، چند ثانیه مکث کنید ⏱️ و نفس کشیدن کودک را بررسی کنید 🫁. حین مکث، می‌توانید سر کودک را کمی جابجا کنید تا راه تنفس باز شود. (آموزش خارج کردن جسم از گلوی کودک)

مراقب باشید که سرعت فشارها بیش از ۱۰۰ تا ۱۲۰ بار در دقیقه نباشد 🕐.

اگر کودک هنوز هوشیار نشده یا نفس نمی‌کشد 😰، مرحله احیا (CPR) را دوباره تکرار کنید 🔁 تا علائم حیاتی کودک بازگردد. (آموزش خارج کردن جسم از گلوی کودک)

---

آموزش خارج کردن اجسام از گلوی کودکان بالای یک سال

مرحله ۱ : ببینید که چه چیزی باعث گلو گیر شدن شده میباشد.

مرحله ابتدا مانند کودکان ذیل یک سال میباشد.
برای این مرحله کودکان میتوانید برای خارج کردن جسم ، انگشتتان را نیز دخالت دهید و فقط بیشتر از حد انگشتتان را در عمق حلق کودک فرو نبرید.
اگر نمی توانید جسم گیرکرده را ببینید ، پس بیشتر از حد برای خارج سازی آن سعی نکنید و به سراغ مرحله بعد بروید. (آموزش خارج کردن جسم از گلوی کودک)

---

مرحله ۲ :زدن به پشت کودک

این پروسه مانند کودکان ذیل یک سال میباشد با این تفاوت که میتوانید اینکار را در استایل ایستاده نیز انجام دهید . به این صورت که با دست چپ خود کودک را کنترل نمایید. (آموزش خارج کردن جسم از گلوی کودک)
پنج ضربه محکم با کف دست به بین شانه ها بزنید. (آموزش خارج کردن جسم از گلوی کودک)

---

🪄 مرحله ۳: فشار شکمی برای کودکان بالای ۱ سال 🤚👦👧

برای کودکانی که بالای ۱ سال هستند، می‌توان از فشار شکمی (مانور هایملیخ) استفاده کرد 💪. اگر کودک نتواند بایستد، اجازه دهید به شما تکیه کند یا بین زانوهای شما قرار گیرد 🦵👶. (آموزش خارج کردن جسم از گلوی کودک)

دست راست خود را مشت کنید ✊ و انگشت شصت را کمی بالاتر از ناف کودک قرار دهید 🔹. دقت کنید مشت زیر استخوان سینه و بین دنده‌ها باشد ⚠️. (آموزش خارج کردن جسم از گلوی کودک)

دست مشت شده را با کف دست چپ بپوشانید ✋ و ۵ فشار سریع به سمت داخل و بالا وارد کنید ⬆️. فشار باید قوی اما ایمن باشد تا جسم از گلو خارج شود. (آموزش خارج کردن جسم از گلوی کودک)

پس از ۵ فشار، وضعیت کودک را بررسی کنید 🫁. اگر هنوز علائم انسداد گلو مشاهده می‌شود 😰، همان حرکت را دوباره تکرار کنید 🔁 تا راه هوایی باز شود. (آموزش خارج کردن جسم از گلوی کودک)

💡 نکات مهم:

• فشارها باید سریع، متوالی و به سمت بالا باشند. (آموزش خارج کردن جسم از گلوی کودک)

• اگر کودک هوشیار است، با صحبت و تشویق او به سرفه کمک کنید 🤧. (آموزش خارج کردن جسم از گلوی کودک)

• مراقب باشید فشار بیش از حد وارد نشود ⚠️ و هیچ آسیب فیزیکی به کودک وارد نشود. (آموزش خارج کردن جسم از گلوی کودک)

---

🪄 مرحله ۴: احیا کردن نفس 🫁👶

اگر فشار شکمی یا پشت زدن مؤثر نبود و کودک هوشیاری ندارد یا نفس نمی‌کشد 😰، باید فوراً احیای نفس (Artificial Respiration) را آغاز کنید 💨.

این مرحله شبیه نفس مصنوعی برای نوزادان زیر ۱ سال است، با این تفاوت که کودک بزرگ‌تر است و می‌تواند بدنش را ثابت نگه دارد ✋.

• کودک را روی سطح صاف به پشت بخوابانید 🛏️، سر و بدن صاف باشد. (آموزش خارج کردن جسم از گلوی کودک)

• دهان خود را روی دهان کودک قرار دهید 👄 و دو نفس کامل و آرام بدهید 💨.(آموزش خارج کردن جسم از گلوی کودک)

• نفس‌ها باید باعث بالا آمدن سینه کودک شوند و سپس اجازه دهید سینه پایین بیاید 🫁.(آموزش خارج کردن جسم از گلوی کودک)

💡 نکته: هدف از این مرحله بازگرداندن تنفس کودک است. جسم گیر کرده ممکن است با سرفه یا تنفس بعدی خارج شود 🤧.(آموزش خارج کردن جسم از گلوی کودک)

---

مرحله ۵ : فشار سینه

این مرحله را نیز همانند با مرحله کودکان ذیل یک سال انجام دهید.

سایر نکته های مهم برای خارج کردن جسم از گلوی کودکان

اگر کودک شما مبتلا به آسم ، التهاب گلو یا آسیب دیدگی در ناحیه سر میباشد ، مراحل دو و سه را برای او انجام ندهید . در چنین مواردی مرحله احیا کردن نفس توصیه می شود.(آموزش خارج کردن جسم از گلوی کودک)

اگر کودک سرفه های شدید میکند ، پیش از انجام مرحله دو و سه اجازه دهید تا جایی که می خواهد سرفه کند که سرفه کردن یک رفلاکس طبیعی بدن هنگام گلو گیر شدن میباشد.(آموزش خارج کردن جسم از گلوی کودک)

اگر مخاط یا چیزهایی شبیه به ترشحات در گلوی کودک باشد ، سرفه او راحت تر میباشد . در این مورد از روش سرنگ استفاده نمایید.
زمانی که چیزی در گلوی کودک شما گیر میکند ، از تماس با اورژانس دریغ نکنید . قطعا دکتر خیلی بهتر از شما می تواند جسم را از حلق کودک بیرون بکشد.(آموزش خارج کردن جسم از گلوی کودک)

---

🛡️ چگونه از گلوگیر شدن کودکان جلوگیری کنیم؟ 👶❌

گلوگیر شدن کودک یکی از حوادث شایع اما قابل پیشگیری است ⚠️. والدین و مراقبین می‌توانند با رعایت چند نکته ساده و اصولی، این خطر را به شدت کاهش دهند.

۱️⃣ انتخاب مواد غذایی مناسب 🍇🍫🥖

• برخی مواد غذایی و خوراکی‌ها خطر گیر کردن در گلو را افزایش می‌دهند، مانند انگور، تمشک، توت، شکلات‌های کوچک، نان خشک و تکه‌های سفت میوه‌ها.

• بهتر است قبل از دادن این خوراکی‌ها به کودک، آن‌ها را خرد یا له کنید تا اندازه آن‌ها با توانایی جویدن کودک متناسب باشد ✂️.

• خوراکی‌های سفت یا گرد، مانند آجیل، بادام زمینی و ذرت بو داده نیز بسیار خطرناک هستند و باید تا حد امکان از دسترس کودک دور نگه داشته شوند 🚫.

۲️⃣ آماده‌سازی غذا به اندازه کودک 🍖🥄

• غذاها را به تکه‌های کوچک تبدیل کنید، به طوری که اندازه هر تکه حدود ناخن انگشت کودک باشد.

• فینگر فودها را خرد کنید تا کودک بتواند با دست یا قاشق خود به راحتی غذا را وارد دهان کند.

• این کار باعث می‌شود کودک آسان‌تر بجود و بلع کند و خطر گیر کردن غذا در گلو کاهش یابد ✅.

۳️⃣ نظارت دقیق بر محیط اطراف 🧩🧸

• کودکان به شدت کنجکاو هستند و اغلب اشیا کوچک را به دهان می‌برند.

• اجسام خطرناک شامل اسباب‌بازی‌های کوچک، مهره‌ها، دکمه‌ها، سکه‌ها و بادکنک‌ها هستند و باید همیشه از دسترس کودک دور نگه داشته شوند.

• هنگام بازی یا غذا خوردن کودک، همیشه او را زیر نظر داشته باشید 👀 تا بتوانید سریع مداخله کنید.

۴️⃣ نحوه رفتار هنگام غذا دادن 🥄💧

• کودک را برای سریع خوردن غذا هول نکنید 😌؛ عجله می‌تواند باعث شود غذا بدون جویدن کامل وارد گلو شود.

• داروها و مایعات را آرام و با دقت به کودک بدهید 💊💧 تا بلع راحت و کنترل‌شده باشد.

• هر وعده غذا را سبک‌تر کنید و تعداد وعده‌ها را در طول روز افزایش دهید 🔄. این کار باعث می‌شود کودک با فشار کمتر غذا بخورد و خطر انسداد کاهش یابد.

۵️⃣ نحوه نشستن کودک هنگام غذا خوردن 🪑🫁

• کودک را صاف و مستقیم بنشانید تا مسیر بلع راحت و مستقیم باشد.

• هرگز کودک را در حالت خمیده یا در حال دویدن غذا ندهید ⚠️.

• وقتی کودک به این حالت نشسته است، می‌تواند راحت‌تر نفس بکشد و غذا را بلع کند و احتمال گیر کردن غذا کاهش می‌یابد.

۶️⃣ آموزش جویدن و خوردن آهسته 😋

• از همان سنین پایین، کودک را تشویق کنید آهسته بجود و قورت دهد.

• تمرین جویدن کمک می‌کند کودک غذا را به قطعات کوچک‌تر تبدیل کند و احتمال گیر کردن غذا کاهش یابد.

۷️⃣ رعایت نکات ایمنی برای خوراکی‌ها 🍎🥕

• خوراکی‌های گرد یا سخت را هرگز کامل به کودک ندهید.

• میوه‌ها و سبزیجات خام مانند هویج، سیب یا انگور را خرد کنید یا پوست آن‌ها را جدا کنید.

• مراقب باشید آجیل، بادام زمینی، ذرت و تکه‌های بزرگ گوشت، غذاهای چسبناک یا جویدنی سخت، به کودک داده نشود.

۸️⃣ ایجاد عادت‌های غذایی ایمن 🥗✅

• کودک را آموزش دهید که هنگام غذا خوردن بنشیند و صحبت نکند 🗣️❌.

• هرگز غذا را در حین دویدن، بازی کردن یا گریه دادن به کودک ندهید.

• به کودک زمان بدهید تا غذا را بجود و قورت دهد؛ عجله کردن می‌تواند باعث گیر کردن غذا شود.(آموزش خارج کردن جسم از گلوی کودک)

۹️⃣ پیشگیری از بلع اشیا خطرناک 🧩🚫

• وسایل کوچک خانه مانند دکمه‌ها، سکه‌ها، قطعات اسباب‌بازی، باتری دکمه‌ای و بادکنک را همیشه دور از دسترس نگه دارید.

• کودک را آموزش دهید که این اشیا را وارد دهان نکند.

• این اقدام ساده می‌تواند جان کودک را نجات دهد.(آموزش خارج کردن جسم از گلوی کودک)

🔑 نکات طلایی جمع‌بندی 🌟

• غذاهای خطرناک را خرد کنید و اندازه وعده‌ها را کوچک نگه دارید.

• کودک را در حالت نشسته و مستقیم غذا دهید.

• محیط کودک را ایمن کنید و اشیا کوچک را دور نگه دارید.

• هنگام غذا خوردن صبر، آرامش و نظارت کامل داشته باشید.

• آماده بودن برای اقدامات اضطراری مانند خفگی و مانورهای نجات همیشه حیاتی است 🫁🚨.

• (آموزش خارج کردن جسم از گلوی کودک)

---

جویدن را به او آموزش دهید.

هرگز هنگام غذا خوردن او را تنها نگذارید و همیشه بهتر میباشد که برنامه خود را طوری تنظیم نمایید که برای غذا خوردن نوزاد خود زمان داشته باشید و بتوانید کنار او نشسته و کاملا مراقبت نمایید.(آموزش خارج کردن جسم از گلوی کودک)
کابل ها و سیم ها را از جلوی دست او بردارید.(آموزش خارج کردن جسم از گلوی کودک)
اجازه دهید که کودک به پشت و یا به کمر خود بخوابد :به پشت خوابیدن باعث می شود که مایعات و ترشحات موجود در گلو راحت تر پاک سازی شوند.

در صورت نیاز به پرستاری مجرب برای کودک خود با ما در  سایت خدمات پرستاری در منزل همراه شما، تماس بگیرید.

 

(آموزش خارج کردن جسم از گلوی کودک)

---

مطالب مرتبط :