پرستاری از سالمندان در منزل بعد از سکته مغزی : در ماه‌های بعد از آنکه یکی از عزیزان ما دچار سکته مغزی می‌شود، اغلب چالش‌برانگیز و دشوار است. این یک مرحله گذراست که نیاز به نگرش کاملاً جدیدی نسبت به مراقبت، روال روزمره و اولویت‌ها دارد.
علاوه بر این، دیدن عزیز سالمند که درگیر این تغییرات جسمانی و عاطفی است، برای کل خانواده و جامعه دردناک و ناراحت‌کننده است. با این حال، آشنایی با تحقیقات وسیعی که پیرامون توانبخشی موفق پس از سکته مغزی انجام شده، امید به راهی روشن در بهبود را افزایش می‌دهد. در ادامه به بررسی جوانب مختلف پرستاری از سالمندان بعد از سکته مغزی و راهکارهای موثر در این زمینه می‌پردازیم.
پرستاری از سالمندان پس از سکته مغزی
پس از سکته مغزی، بیماران معمولاً دچار شل‌شدگی و ضعف عضلات می‌شوند که در نتیجه آن، ناتوانی در حرکت دادن عضلات آسیب‌دیده را تجربه خواهند کرد. حتی اگر خود عضلات پس از سکته سالم باشند، ارتباط عصبی ممکن است قطع شود. بدون یاری فوری و ورزش، این عضلات بی‌استفاده، توان خود را از دست خواهند داد.
پرستاری از سالمندان در منزل بعد از سکته مغزی
اهمیت به عادات زندگی در بهبود سکته مغزی
علاوه بر مراحل توانبخشی، ایجاد و تداوم سبکی از زندگی در جلوگیری از سکته دوم اهمیت بسیار زیادی دارد. شکل‌گیری عادات جدید مبتنی بر توانبخشی، انگیزه و اعتماد به نفس را افزایش می‌دهد.
یادآوری، روال و پاداش سه مرحله‌ای هستند که می‌توانید به‌عنوان یک الگوی جدید از آن‌ها استفاده نمایید. به‌عنوان مثال:
- تذکر: شناسایی یک عامل روزمره برای یادآوری عملکرد مغز.
- روال: قرار دادن این فعالیت در برنامه روزانه خود.
- پاداش: پس از انجام عمل، با تأیید مثبت یا جایزه سالم به خود پاداش دهید.
در انجام پرستاری از سالمندان، مراقبان می‌توانند از این روش برای یاری به عزیزانشان در مراحل اولیه استفاده کنند.
تغییر رژیم غذایی سالم، یک برنامه ورزشی متناسب، محدود کردن الکل و استعمال دخانیات، و یک رژیم دارویی برای تعادل فشار خون و سایر شرایط مرتبط، از جمله نکات مهمی است که باید در نظر گرفته شود.
شوک ناشی از مواجهه با نخستین سکته مغزی می‌تواند بسیار زیاد باشد، اما برای بازماندگان سکته این مسئله حیاتی است که از احتمال وقوع سکته‌های بعدی آگاه باشند. پس از نخستین سکته، خطر ابتلا به سکته بعدی در بیماران به‌طور قابل‌توجهی افزایش می‌یابد. آگاهی زودهنگام و حتی پیشگیری از آن امکان‌پذیر است.
پرستاری از سالمندان و قرار دادن بیماران سکته مغزی در موقعیت بهبودی
مداخله فوری، چه از نظر جسمانی و چه روانی، هم بیمار و هم مراقب او را در مسیر صحیح بهبودی قرار می‌دهد و همچنین از آن‌ها در برابر خطر احتمال سکته دوم محافظت می‌کند.
متأسفانه، احتمال وقوع سکته پس از سکته اول حدود ۴۰ درصد افزایش می‌یابد. کلید بقا، تشخیص زودهنگام است. علائم مهمی مانند افتادگی گونه، ضعف بازو، دشواری در تکلم و زمان تماس با اورژانس (۱۲۵) از جمله نشانه‌های هشداردهنده هستند که باید جدی گرفته شوند.
علاوه بر تغییرات جسمانی، مبتلایان به سکته مغزی ممکن است با آشفتگی، افسردگی و اختلال استرسی پس از صدمه (PTSD) ناشی از تجربه ترسناک سکته مواجه شوند و نیاز به حمایت دلسوزانه دارند.
برای مثال، سودوبولبار (بی‌اختیاری عاطفی) از آسیب به مناطق عاطفی مغز ناشی می‌شود که باعث تغییرات ناگهانی در احساسات بدون دلیل مشخص می‌شود. با درک خستگی جسمانی و روانی مربوط به روند بهبودی، ساماندهی یک برنامه عملی برای حرکت به جلو آسان‌تر می‌شود.
برنامه‌ریزی برای توانبخشی
یک برنامه زمانی و توانبخشی با پزشک خود آماده نمایید تا انگیزه شما را در طی مراحل بهبودی افزایش دهد. با رسیدگی فوری به علائم کل بدن، شانس بیشتری برای بهبود مداوم و محسوس وجود دارد.
همچنین، برای جلوگیری از سکته‌های بعدی، حتماً توصیه‌های خاص پزشک خود را دنبال کنید، زیرا بازماندگان سکته مغزی حداقل ۵ سال پس از سکته مغزی در معرض خطر سکته مجدد هستند.
پرستاری از سالمندان و مراجعه به توانبخشی در اسرع زمان
بلافاصله پس از سکته، وقت انعطاف‌پذیری فوق‌العاده قشر مغز است. حفظ تغییرات و عادات جدید در این دوره به‌وسیله مغز محتمل‌تر است. حرکت و تکرار مداوم، ارتباطات از دست رفته ناشی از سکته مغزی را دوباره تقویت می‌کند، هم به‌صورت کمک توسط مراقب و هم اگر توسط بیمار به‌صورت مستقل تمرین شود.
تمرکز بر روی مناطق احتمالی بروز مشکل در بدن، مانند پاها و دست‌ها، می‌تواند به جلوگیری یا درمان علائم شایع مانند افتادگی پا و انقباض دست یاری کند. عملکرد بازسازی در هر دو این مناطق، دروازه‌ای برای به‌دست‌آوردن استقلال کامل است.
یاری به حفظ ارتباط گفتاری
پرستاری از سالمندان نیازمند توجه به مشکلات گفتاری و ارتباطی ناشی از سکته مغزی است. حدود ۲۵ تا ۴۰ درصد از بازماندگان سکته مغزی توانایی تکلم خود را بطور موقت از دست می‌دهند. هنگامی که سکته بر نیمکره چپ مغز تأثیر می‌گذارد، آفازی یا زبان‌پریشی (از دست دادن توانایی بیان عقاید از راه گفتار یا دریافت درست اطلاعات) رخ می‌دهد.
به‌عنوان یادآوری، عزیز شما هیچ سطحی از هوش را حتی زمانی که مهارت‌های ارتباطی او به‌طور موقت کاهش یافته از دست نداده است و فقط مسیر زبان مسدود شده است. برای کاهش ناراحتی عزیزانتان به خاطر عدم توانایی در ابراز خواسته‌ها و نیازهایشان، روش‌های ساده‌ای برای برقراری ارتباط با او از راه عبارات ساده، تصاویر و نمادها بیابید. برای تقویت این ناحیه از ارتباط مغز و بدن، با یک آسیب‌شناس گفتار و زبان همکاری کنید.
پرستاری از سالمندان و مقابله با اختلال استرسی بعد از صدمه (PTSD)
یک چهارم بازماندگان سکته مغزی اختلال استرسی بعد از صدمه را تجربه می‌کنند. این اختلال معمولاً در بازماندگان جنگ یا حوادث غم‌انگیز روانشناختی رخ می‌دهد، ولی سکته مغزی نیز می‌تواند منجر به بروز این اختلال شود. جزئیات آسیب‌زا در حافظه فرد مجدداً پخش می‌شود و منجر به طیف وسیعی از علائم مانند هوشیاری بیشتر از حد، اضطراب، احساس گناه و افسردگی می‌شود.
سلامت روانشناختی کلی عزیز شما تأثیر زیادی بر تمرکز و اعتماد به نفس او در زمان بهبودی دارد، بنابراین مهم است که همان تأکید بر بهبود جسمانی، بر سلامت روانی بیمار نیز اعمال شود. تغییراتی که شما و عزیزتان در این مدت با آن مواجه خواهید شد می‌تواند ناگهانی و ترسناک باشد. بنابراین، مهم است که هنگام بروز احساسات کاملاً به خود مسلط باشید و با یاری تیم پزشکی، از داروهای ضدافسردگی و ضداضطراب استفاده کنید تا این دوره را سپری کنید.
یاری به سالمندان برای مقابله با خستگی ناشی از سکته مغزی
توانبخشی شدید بعد از سکته می‌تواند ناامیدکننده باشد. به‌خصوص با تأثیر مضاعف خستگی ناشی از داروها و خستگی احساسی در فرآیند بهبودی، شایع‌تر و قابل‌درک می‌باشد. هنگامی که استراحت نتواند انرژی ضروری برای روز را فراهم کند، بهتر است به دنبال توصیه‌های پزشکی بروید. تیم پزشکی شما ممکن است تغییر در دارو، پشتیبانی روانشناختی یا رویکردی متناسب برای توانبخشی را پیشنهاد کنند.
پرستاری از سالمندان و مقابله با تأثیرات عاطفی سکته مغزی
شوک ناشی از تغییرات در زندگی عزیز شما بسیار جدی است و سطح استقلال روزمره او به طور قابل‌توجهی تحت تأثیر قرار می‌گیرد. تمام روزهای اول بعد از سکته مغزی را باید به دقت بررسی کرده و با او در این باره صحبت کنید. برای حفظ ارتباطات عاطفی، ایجاد فضایی راحت و آشنا در خانه می‌تواند به تقویت روحیه عزیز شما کمک کند.
همچنین، فراموش نکنید که با دیگران درباره تجربه‌های مشترک خود صحبت کنید. ملاقات با دیگرانی که تجربه مشابهی دارند می‌تواند تأثیر بسیار مثبتی بر روی روحیه خانواده و عزیز شما بگذارد.
پرستاری از سالمندان در منزل بعد از سکته مغزی
پرستاری از سالمندان و حمایت عاطفی
سکته مغزی نه تنها بر وضعیت جسمانی بیمار تأثیر می‌گذارد، بلکه عواطف و احساسات او را نیز تحت تأثیر قرار می‌دهد. بنابراین، به عنوان یک مراقب، لازم است که از جنبه‌های عاطفی نیز به سلامت بیمار توجه ویژه‌ای داشته باشید. برقراری یک ارتباط عاطفی مثبت می‌تواند به بیمار کمک کند تا احساس امنیت و آرامش بیشتری داشته باشد. در این راستا:
- گفتگو و شنیدن: زمان بیشتری را به گفتگو با بیمار اختصاص دهید. گوش دادن به دغدغه‌ها و نگرانی‌های او می‌تواند احساس ارزشمندی و اعتماد به نفس را در او افزایش دهد.
- حضور فیزیکی: فیزیکی در کنار بیمار بودن و حمایت‌های لمسی مانند گرفتن دست یا نشستن نزدیک به او می‌تواند حس آرامش را افزایش دهد.
- تشویق به ابراز احساسات: به بیمار کمک کنید تا احساسات خود را ابراز کند. از او بپرسید که چگونه احساس می‌کند و چه چیزهایی او را نگران می‌کند. این گفتگوها می‌تواند به کاهش اضطراب و تنش‌های عاطفی کمک کند.
پرستاری از سالمندان و تأمین نیازهای روزمره
بعد از سکته مغزی، بیمار ممکن است به کمک بیشتری برای انجام فعالیت‌های روزمره نیاز داشته باشد. این فعالیت‌ها شامل غذا خوردن، لباس پوشیدن، بهداشت شخصی و حتی تحرک فیزیکی می‌شوند.
ایجاد یک روال منظم
ایجاد یک روال منظم در طول روز می‌تواند به بیمار کمک کند تا احساس راحتی و ثبات بیشتری داشته باشد. شما می‌توانید برنامه‌ای مشخص برای فعالیت‌های روزانه تدوین کنید:
- غذا خوردن: زمان مشخصی برای وعده‌های غذایی تعیین کنید. از غذاهای مقوی و سالم استفاده کنید تا انرژی مورد نیاز بیمار تأمین شود.
- تحرک: حتی اگر بیمار قادر به حرکت نیست، می‌توانید از حرکات ملایم کمک بگیرید. این حرکات می‌توانند شامل حرکات ساده دست‌ها و پاها یا تمرینات تنفسی باشند.
- فعالیت‌های سرگرم‌کننده: فعالیت‌های سرگرم‌کننده مانند تماشای فیلم، گوش دادن به موسیقی یا انجام بازی‌های ساده می‌تواند به بهبود روحیه و کاهش احساس تنهایی بیمار کمک کند.
پرستاری از سالمندان و مدیریت داروها
مدیریت داروها یکی از جنبه‌های مهم پرستاری از سالمندان است. بیمار ممکن است تحت درمان دارویی برای کنترل فشار خون، کاهش خطر سکته مغزی مجدد یا مدیریت علائم دیگر باشد.
برنامه‌ریزی دقیق برای مصرف داروها
- چک لیست داروها: لیستی از داروهای بیمار تهیه کنید و زمان دقیق مصرف هر یک را یادداشت کنید.
- یادآوری‌ها: از دستگاه‌های یادآوری دارویی یا برنامه‌های موبایلی برای یادآوری زمان مصرف داروها استفاده کنید.
- نظارت بر عوارض جانبی: دقت کنید که آیا بیمار عوارض جانبی را تجربه می‌کند یا خیر. در صورت مشاهده هرگونه تغییر یا عارضه، حتماً با پزشک مشورت کنید.
پرستاری از سالمندان و بازگشت به زندگی اجتماعی
بازگشت به فعالیت‌های اجتماعی و ارتباط با دوستان و خانواده نیز می‌تواند به بهبود روحیه و کیفیت زندگی بیمار کمک کند.
ایجاد فرصت‌های اجتماعی
- ملاقات با دوستان و خانواده: برنامه‌ریزی برای ملاقات با عزیزان و دوستان می‌تواند حس اجتماعی بودن را در بیمار تقویت کند.
- فعالیت‌های اجتماعی: اگر بیمار توانایی خروج از خانه را دارد، می‌توانید او را به مکان‌هایی مانند پارک‌ها یا مراکز اجتماعی ببرید.
نتیجه‌گیری نهایی
پرستاری از سالمندان به ویژه بعد از سکته مغزی نیازمند توجه و دقت بسیار زیادی است. با درک عمیق از نیازهای جسمانی، عاطفی و اجتماعی بیمار و پیروی از راهکارهای مناسب، می‌توانید به او کمک کنید تا از دوران بهبودی خود با موفقیت عبور کند. ایجاد یک محیط حمایتی، در کنار برقراری ارتباط مثبت و مؤثر، می‌تواند به افزایش کیفیت زندگی بیمار و کاهش احساس تنهایی و اضطراب او منجر شود.
یادگیری و آماده‌سازی در زمینه پرستاری از سالمندان یک روند مستمر است. با کسب تجربه و آگاهی از نیازهای بیمار، می‌توانید به عنوان یک مراقب، نقشی کلیدی در بهبود و توانبخشی سالمندانی که از سکته مغزی رنج می‌برند ایفا کنید.
پرستاری از سالمندان در منزل بعد از سکته مغزی