پسوریازیس : یک بیماری مزمن طولانیمدت است که در آن سیستم ایمنی بیش از حد فعال شده و به سرعت باعث تکثیر سلولهای پوست میشود. این بیماری معمولاً با التهاب و پوستهپوسته شدن برخی از مناطق پوست همراه است، اغلب در نواحی مثل پوست سر، آرنج و زانو، اما ممکن است سایر نقاط بدن نیز تحت تأثیر آن قرار گیرند.
چه کسی به این بیماری مبتلا میشود؟
هر کسی امکان دارد به پسوریازیس مبتلا شود، ولی این بیماری در بزرگسالان شایعتر از کودکان میباشد و مردان و زنان را به طور مساوی تحت تأثیر قرار میدهد.
انواع بیماری پسوریازیس
پسوریازیس اریترودرمیک یک نوع نادر اما شدید از پسوریازیس است که با پوست قرمز و پوستهپوسته در بیشتر قسمتهای بدن ظاهر میشود. این نوع پسوریازیس ممکن است نتیجه آفتابسوختگی شدید یا مصرف برخی داروهای مانند کورتیکواستروئیدها باشد.
پسوریازیس اریترودرمیک عمدتاً در افرادی رخ میدهد که قبلاً به انواع دیگری از پسوریازیس مبتلا بودهاند و بیماری آنها به خوبی کنترل نشده است. این نوع پسوریازیس ممکن است به شدت جدی باشد و نیاز به مداخلات درمانی و مراقبتهای ویژه داشته باشد. مهم است که افراد مبتلا به این نوع پسوریازیس با پزشک خود مشوره کرده و برنامه درمانی مناسب را برای مدیریت این حالت اخذ کنند.
علائم بیماری پسوریازیس
علت بروز بیماری
این یک بیماری با ریشه در سیستم ایمنی بدن است. در افراد مبتلا به پسوریازیس، سیستم ایمنی بدن بهطور نادرست فعال شده و مواد التهابی تولید میکند که منجر به تکثیر سلولهای پوست میشود. این عملکرد نادرست سلولهای ایمنی باعث ایجاد التهاب و تغییرات در پوست میشود.
به عنوان ترکیبی از عوامل ژنتیکی و محیطی، پسوریازیس ممکن است در افرادی که سابقه خانوادگی ابتلا به این بیماری را دارند، شیوع بیشتری داشته باشد. همچنین، برخی از ژنها که در این فرآیند نقش دارند، شناسایی شدهاند.
عوامل محیطی نیز میتوانند تأثیر گذار باشند. برخی از این عوامل عبارتند از:
- عفونتها: برخی از عفونتها، به خصوص استرپتوکوک و HIV، میتوانند فعالیت نادرست سیستم ایمنی را تحریک کنند.
- داروها: مصرف برخی از داروها، به خصوص داروهای قلبی، ممکن است باعث ایجاد یا تشدید پسوریازیس شود.
- سیگار کشیدن: سیگار کشیدن نیز به عنوان یک عامل ممکن است شانس ابتلا به پسوریازیس را افزایش دهد.
- چاقی: افراد چاق تر احتمالاً با خطر بیشتری از ابتلا به پسوریازیس مواجه هستند.
روشهای تشخیص بیماری پسوریازیس
برای تشخیص پسوریازیس، دکتر از ترکیب معاینه جسمانی و تاریخچه پزشکی افراد استفاده میکند. روشهای تشخیصی معمول شامل:
- معاینه فیزیکی:
- بررسی پوست بدن، پوست سر و ناخنها به دنبال نشانهها و علائم پسوریازیس.
- ارزیابی نواحی مختلف پوست برای شناسایی لکهها، پوستهپوستهها و تغییرات در ناخنها.
- تاریخچه پزشکی:
- سوالات درباره علائم مانند خارش یا سوزش پوست.
- پرسش درباره وضعیت سلامت کلی و تاریخچه پزشکی، از جمله مشکلات پوستی گذشته و مصرف داروها.
- آزمایش نمونه پوست:
- این آزمایش معمولاً برای تأیید تشخیص و جدا سازی پسوریازیس از سایر بیماریهای پوستی صورت میگیرد.
- نمونههای پوست میتوانند با استفاده از میکروسکوپ، کشت، یا تستهای مولکولی بررسی شوند.
- آزمایش نمونه ناخن:
- در صورتی که ناخنها تحت تأثیر پسوریازیس قرار گرفته باشند، آزمایش نمونه ناخن انجام میشود تا تشخیص دقیقتر و اطمینان بیشتر حاصل شود.
- تصویربرداری:
- گاهی اوقات از تصویربرداری مانند عکسبرداری پوست (فوتوگرافی) استفاده میشود تا تغییرات پوستی بهوضوح ثبت شود و بتواند پیشرفت درمان را نظارت کند.
ترکیب این اطلاعات به دکتر کمک میکند تا تشخیص دقیقتری ارائه دهد و برنامه درمانی مناسب برای هر فرد را تدوین کند
راههای درمان
- کرمها و پمادها:
- استفاده از کرمها و پمادهای ضد التهاب و آنتیفلاگل بهویژه در مراحل خفیف و متوسط پسوریازیس.
- کرمها و پمادها میتوانند به کاهش خارش و التهاب کمک کرده و بهبود علائم پوستی را ایجاد کنند.
- داروهای موضعی:
- استفاده از داروهای موضعی که شامل استروئیدهای موضعی یا داروهای مشتق از ویتامین D میشوند.
- این داروها بهطور مستقیم بر روی پوست اعمال شده و به کاهش التهاب و تثبیت رشد سلولهای پوست کمک میکنند.
- فتوتراپی:
- استفاده از نور مصنوع یا نور آفتاب با تکنولوژی خاص به نام UVB (نور فرابنفش B)، که میتواند به کاهش التهاب و تخلیه خطاهای سلولی کمک کند.
- داروهای سیستمیک:
- در موارد شدیدتر پسوریازیس، ممکن است داروهای سیستمیک مثل متوترکسات (Methotrexate)، سیکلوسپورین (Cyclosporine) یا داروهای بیولوژیکی مثل اینفلیکسیماب (Infliximab) تجویز شود.
- این داروها بر سیستم ایمنی بدن تأثیر میگذارند و به کاهش التهاب و تکثیر سلولهای پوستی کمک میکنند.
- درمان زیر نظر پزشک متخصص:
- افرادی که به آرتریت پسوریاتیک مبتلا هستند، نیاز به درمان تخصصیتر و زیر نظر پزشک متخصص درمان روماتولوژی دارند.
در هر صورت، درمان پسوریازیس نیازمند مشاوره و تعیین برنامه درمانی مناسب توسط پزشک متخصص است. همچنین، افراد باید از تغییرات سبک زندگی مثل کاهش استرس، تغذیه سالم و جلوگیری از عوامل تحریککننده مانند سیگار کشیدن، حفاظت کنند.
داروها
- کورتیکواستروئیدها:
- کرمها و پمادها: این دسته شامل داروهایی مثل بتامتازون، فلوکینولونید و بتنوازول میشود که به کاهش التهاب، خارش و قرمزی پوست کمک میکنند.
- لوسیونها و فومها: برخی از کورتیکواستروئیدها به شکل لوسیون یا فوم موضعی نیز در دسترس هستند و ممکن است برای قسمتهای وسیعتر پوست مورد استفاده قرار گیرند.
- داروهای مبتنی بر ویتامین D:
- این دسته شامل داروهایی مانند کلسیپوتریول و تاکالسیتریول است. این داروها به تعادل برقراری بین تولید و تخریب سلولهای پوستی کمک میکنند.
- رتینوئیدها:
- تازوتن (Tazarotene) یکی از رتینوئیدها است که ممکن است برای درمان پسوریازیس استفاده شود. این دارو به تنظیم تکثیر سلولهای پوست و کاهش التهاب کمک میکند.
- آنترالین:
- این دسته شامل داروهایی مثل تار (Anthralin) است که به تنظیم تکثیر سلولهای پوست و کاهش پلاکهای پوستی کمک میکند.
- داروهای محلی معدنی:
- برخی از داروهای موضعی که از اسید سالیسیلیک یا گلوکونات آمونیوم تشکیل شدهاند، میتوانند به تسریع فرآیند تراکم سلولهای پوست کمک کرده و پلاکهای پوستی را کاهش دهند.
تمامی داروهای موضعی و معمولاً حتی داروهای سیستمیک برای درمان پسوریازیس نیاز به تجویز و نظارت پزشک دارند. انتخاب درمان به میزان شدت بیماری، موقعیت جغرافیایی پسوریازیس، نیازهای فردی و عوارض جانبی احتمالی بستگی دارد.
آیا زندگی با این بیماری غیر ممکن است؟
مطالب مرتبط:
خدمات پرستاری در منزل و بیمارستان در پانزده خرداد
شما کانال تلگرام هم دارین؟